กฎหมายลูกเลือกตั้งส.ส.-กฎหมายลูกพรรคการเมือง หรือ พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งส.ส. และ พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยชัดเจน ไม่ขัดต่อรัฐธรรมนูญ รอประกาศในราชกิจจานุเบกษามีผลบังคับใช้ต่อไป
การเลือกตั้งครั้งต่อไปต้องเปลี่ยนเป็นระบบบัตรเลือก 2 ใบ ซึ่งใบแรกเลือกตั้งส.ส.เขต มี 400 คนและใบที่สองเลือกพรรคหรือเลือกส.ส.บัญชีรายชื่อ 100 คน ใช้สูตร 100 หาร พรรคใหญ่ได้เปรียบแน่นอน โดยเฉพาะพรรคเพื่อไทยที่ถนัดลงสมรภูมิตามกติกานี้
คว้าชัยมาได้ทุกครั้ง โดยเฉพาะการเลือกตั้งครั้งแรกในประวัติศาสตร์ ซึ่งใช้ระบบเลือกตั้งบัตร 2 ใบในปี 2544 พรรคไทยรักไทยชนะถล่มทลาย 248 เสียง จัดตั้งรัฐบาล 3 พรรค อยู่ยาวจนครบเทอม
เลือกตั้งอีกครั้งภายใต้กติกาเดิม ก็สร้างประวัติศาสตร์หน้าใหม่วงการเมือง กวาดส.ส. 376 จากจำนวน 500 คน ตั้งรัฐบาลพรรคเดียว
จุดแข็งระบบเลือกตั้งบัตร 2 ใบ เบอร์เดียวทั่วประเทศ “ส.ส.นกแล” แจ้งเกิดพรึ่บพรับ ทำให้พรรคการเมืองเข้มแข็ง ส.ส.อยู่ภายใต้กรอบของพรรค ผู้นำพรรคสามารถผลักดันนโยบายได้เต็มที่ ขับเคลื่อนประเทศไปข้างหน้ารวดเร็ว
โครงสร้างการเลือกตั้งรูปแบบนี้ ถูกออกแบบให้อยู่ภายใต้องค์กรตรวจสอบฝ่ายบริหารที่แข็งขัน โดยเฉพาะ “องค์กรอิสระ” ต้องปลอดจากการถูกแทรกแซง เป็นยันต์เผด็จการรัฐสภา
สุดท้าย “องค์กรตรวจสอบ-องค์กรอิสระ” เจอพิษการเมืองแทรกแซง ง่อยเปลี้ยเสียขา จนรัฐบาลเจอข้อครหาเผด็จการรัฐสภา เป็นชนวนนำไปสู่ความขัดแย้งและรัฐประหาร
แต่การเลือกตั้งครั้งต่อไป จะนำไปเทียบสมการทางการเมืองกับการเลือกตั้งปี 2544 หรือ 2548 ไม่ได้!! พรรคเพื่อไทยแม้ได้เปรียบในเชิงกระแส แต่ยังมีอีกหลายปัจจัยเป็นตัวแปรเบรกเกมแลนด์สไลด์
และอย่าลืมว่าการเลือกตั้ง 2 ครั้งประวัติศาสตร์ยุคพรรคไทยรักไทยหรือพรรคเพื่อไทยในปัจจุบัน ต่างกับการเลือกตั้งครั้งนี้ที่กำลังจะเกิดขึ้นในปี 2566
ยุคนั้น “ระบบเลือกตั้ง 2 ใบเบอร์เดียว” หลังหัวหน้าพรรคจับได้เบอร์ไหน ก็ใช้รณรงค์หาเสียงทั่วประเทศ เบอร์ผู้สมัครส.ส.เขตและเบอร์พรรค หมายเลขเดียวกัน ปั่นกระแสจนง่ายต่อการจดจำ เข้าคูหากาเบอร์ที่ชอบทันที
มายุคนี้เป็น “ระบบเลือกตั้ง 2 ใบคละเบอร์” เบอร์พรรคใช้เหมือนกันทั่วประเทศ ต่างกับเบอร์ผู้สมัครส.ส.แต่ละเขตคละเบอร์
ระบบนี้ผู้สมัครส.ส.เกรดเอได้เปรียบชัวร์ ค่าตัวย้ายทีมพุ่งจาก 60 ล้านบาทเป็น 80 ล้านบาท เพราะเป็นแบรนด์ที่ง่ายต่อการจดจำ ไม่ต้องคอยกระแสพรรคโอบอุ้ม
ผิดกลับผู้สมัครส.ส.เขตประเภทนกแลแจ้งเกิดทางการเมืองยาก เพราะเบอร์รณรงค์หาเสียงไม่ตรงกับเบอร์พรรคที่สังกัด หาเสียงในพื้นที่ยาก การรอกระแสพรรคโอบอุ้มให้เข้าสภาก็เป็นงานที่หืดขึ้นคอ
นับว่าสูตรการคละเบอร์ส.ส.เขตเป็นตัวเบรกแลนด์สไลด์เพื่อไทย
……………….
คอลัมน์ : ไขกุญแจ/ไขแหลก
โดย…#ราษฎรเต็มขั้น
