‘แก้รัฐธรรมนูญ’เปิดทาง‘ยกร่างฉบับใหม่’ ‘สภาสูง’กำหนดเกม…สำเร็จหรือฝันค้าง!!

นับแต่มีการประกาศใช้ “รัฐธรรมนูญฉบับปี 2560” เป็นต้นมา มีความพยายามจะ ขอแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ เพื่อนำไปสู่การ “ยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่” โดยให้มีกลไกคือ “สภาร่างรัฐธรรมนูญ” ที่มี “สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ” หรือ “สสร.” มายกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่

แต่ผ่านมา 8 ปี ก็ยังไม่สำเร็จ…ทำได้แค่การแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญรายมาตรา ในเรื่องระบบการเลือกตั้งสส.เท่านั้น

มารอบนี้ ถือว่า มีความเป็นไปได้มากที่สุดแล้ว เพราะตอนนี้ร่างแก้ไข รธน.มาตรา 256 เพื่อนำไปสู่การยกร่าง รธน.ฉบับใหม่ ใกล้สำเร็จ

หลังก่อนหน้านี้ รัฐสภาให้ความเห็นชอบร่างแก้ไขเพิ่มเติม รธน. ของ “พรรคภูมิใจไทย” และ “พรรคประชาชน” ในวาระแรก และมีการตั้งคณะกรรมาธิการร่วมกันฯของรัฐสภา และขณะนี้ร่างทั้งหมดเสร็จสิ้นแล้ว

โดยสัปดาห์นี้ วันที่ 10-11 ธ.ค. จะมีการประชุมสมัยวิสามัญเพื่อพิจารณาเรื่องสำคัญคือ “รายงานของ คณะกรรมาธิการคณะกรรมาธิการพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ..) พุทธศักราช ….ของรัฐสภา”

ที่คณะกมธ.ฯ ได้พิจารณาร่างแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ ของ “พรรคประชาชน” และ “พรรคภูมิใจไทย” ที่ผ่านความเห็นชอบวาระแรก ในขั้นรับหลักการจากที่ประชุมรัฐสภา จนกลายเป็นร่างแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญฉบับของคณะกรรมาธิการฯ ซึ่งเป็นการพิจารณาในวาระสอง และหลังจบการพิจารณาวาระสองแล้ว จะต้องพักการพิจารณาไว้ 15 วันเพื่อมานัดประชุมโหวตวาระสามต่อไป

โดยในวาระสาม การโหวตเพื่อให้ผ่านรัฐสภา จะต้องได้เสียงเห็นชอบเกินกึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกรัฐสภาที่ปฏิบัติหน้าที่ฯ และต้องมีเสียงโหวตเห็นชอบจากสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ด้วย ไม่น้อยกว่า 1 ใน 3 หรือ 67 เสียง ร่างแก้ไข รธน.ถึงจะผ่านความเห็นชอบจากรัฐสภา 

ล่าสุดเมื่อช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา “อนุทิน ชาญวีรกูล” นายกรัฐมนตรี และรมว.มหาดไทย ในฐานะ “หัวหน้าพรรคภูมิใจไทย” ย้ำอีกครั้งว่า หลังรัฐสภาผ่านความเห็นชอบร่างแก้ไข รธน. ก็จะ “ยุบสภาฯ” เพื่อนำไปสู่การเลือกตั้งทั่วไป ตาม MOA ที่ทำไว้กับ “พรรคประชาชน”

ขณะที่ “พรรคประชาชน” ก็ออกมาขีดเส้น ต้องการให้ “วิปรัฐบาล” ประสานกับ “วิปวุฒิสภา” เพื่อให้มีการนัดประชุมโหวตร่างแก้ไข รธน.วาระสาม ในช่วงสิ้นปีนี้ คือประมาณ 28-29 ธ.ค. เพื่อให้ทุกอย่างจบภายในสิ้นปีนี้ ไม่ต่อไปถึงต้นปีหน้า หลังสมาชิกวุฒิสภาหลายคนต้องการให้ โหวตวาระสาม ในช่วงต้นปี ประมาณตั้งแต่ 5 ม.ค.69 เป็นต้นไป สาเหตุอาจเพราะ…ไม่วางใจสถานการณ์ เกรงว่า จะมีการยุบสภาฯ ก่อนการโหวตวาระสาม

ทั้งนี้ในการพิจารณาวาระสอง ช่วง 10-11 ธ.ค. เป็นการพิจารณาวาระสอง เรียงรายมาตรา หากฝ่าย สส.ทั้งพรรคประชาชน-พรรคเพื่อไทย และอีกบางพรรค จับมือกัน เอาตามร่างของกมธ.ฯ เช่นการให้มีคณะกรรมการร่าง รธน.จำนวน 35 คน และให้มีคณะกรรมการรับฟังความคิดเห็นและการมีส่วนร่วมฯ อีก 35 คนที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้งโดยตรงของประชาชน รวมถึงการที่เขียนไว้ชัดเจนว่า การยกร่าง รธน.ฉบับใหม่ ห้ามแตะหมวด 1 และหมวด 2 ของ รธน.ฉบับปัจจุบัน ที่เกี่ยวกับเรื่องราชอาณาจักรไทยและสถาบันพระมหากษัตริย์ฯ ซึ่งในส่วนนี้ พรรคประชาชนยังไม่เห็นด้วย แต่การโหวตวาระสอง ใช้เพียงแค่เสียงข้างมากของจำนวนสมาชิกรัฐสภาฯ เท่านั้น

สุดท้าย…หากเสียงส่วนใหญ่เอาตามร่าง กมธ.ฯ หรือมีการเอาด้วยกับการสงวนคำแปรญัตติของกรรมาธิการเสียงข้างน้อย หรือสมาชิกรัฐสภาที่สงวนคำแปรญัตติไว้ การโหวตก็จะดำเนินไปจนจบครบทุกมาตราได้ แต่แนวโน้ม ก็คาดว่าเสียงส่วนใหญ่ น่าจะเอาตามร่างของ กมธ.เกือบทั้งหมด จากนั้นก็ค่อยไปลุ้นในวาระสามต่อไป ซึ่งในส่วนของเสียงสส.ไม่น่าจะมีปัญหา เพียงแค่ พรรคเพื่อไทยกับพรรคประชาชน 2 พรรค รวมกับของพรรคภูมิใจไทยด้วย 3 พรรครวมกันก็ฉลุยแล้ว

แต่ที่ต้องลุ้นก็คือ “เสียง สว.” ว่าจะโหวตเห็นชอบตามเกณฑ์ 67 เสียงหรือ 1 ใน 3 หรือไม่…เพราะต่อให้ สส.โหวตเห็นชอบกันท่วมท้น แต่หาก สว.โหวตเห็นชอบไม่ถึง 67 เสียง ร่างแก้ไข รธน.ก็ไม่ผ่านรัฐสภา ที่ทำมาทั้งหมด ก็สูญเปล่า เสียเวลา เสียงบประมาณ

ซึ่งจนถึงขณะนี้ ยังไม่มี สว.คนใด ออกมาแสดงความเห็น หรือประกาศว่าจะ “โหวตไม่เห็นชอบหรืองดออกเสียง” ในการร่างแก้ไข รธน.ในวาระสาม เพราะยังคงเหลือเวลาอีกหลายวัน ทำให้ สว.ส่วนใหญ่ตั้งหลักรอดูการอภิปรายในวาระสองช่วงกลางสัปดาห์นี้ก่อน รวมถึงรอดูสัญญาณการเมืองจาก “ขั้วสีน้ำเงิน-พรรคภูมิใจไทย-เนวิน ชิดชอบ-อนุทิน ชาญวีรกูล” ว่า จะให้ สว.โหวตไปทางไหน

เพราะปฏิเสธไม่ได้ว่า สว.เสียงส่วนใหญ่ ที่เป็น “สว.สีน้ำเงิน” ต้องฟังเสียงสัญญาณจากรัฐบาลด้วย เพราะตอนที่ผ่านความเห็นชอบวาระแรกมา หาก “พรรคภูมิใจไทย-ขั้วสีน้ำเงิน” ไม่ไปประสานให้ สว.โหวตผ่านร่างของพรรคภูมิใจไทยกับร่างของพรรคประชาชน ก็ไม่มีทางที่ร่างแก้ไข รธน.ทั้ง 2 พรรค จะผ่านวาระแรกมาได้ เพราะดูได้จากที่ร่างของพรรคเพื่อไทย ก็ไม่ผ่านวาระแรก เพราะฝ่ายสว.สีน้ำเงินไม่สนับสนุน

ดังนั้น ท่าทีของ สว. ว่า “จะโหวตผ่านวาระสาม” หรือ “ตีตก” ก็อยู่ที่ “รัฐบาล-ภูมิใจไทย-เนวิน-อนุทิน” เป็นสำคัญ

หากพรรคภูมิใจไทยต้องการรักษาสัมพันธ์อันดีกับพรรคประชาชนไว้ ไปจนถึงหลังเลือกตั้ง เพื่อที่อาจจะได้จับมือร่วมกันตั้งรัฐบาลหลังเลือกตั้งต่อไป การสั่งให้ “สว.สีน้ำเงิน” โหวตเห็นชอบ จึงเป็นการ “แสดงความจริงใจ” ต่อพรรคประชาชนที่ดีที่สุด

แต่ถ้าตอนโหวตวาระสาม สว.โหวตเห็นชอบไม่ถึงเกณฑ์ทำให้ร่างตกไป “ภูมิใจไทย-อนุทิน-เนวิน” ก็ปฏิเสธความรับผิดชอบตรงนี้ไม่ได้ เพราะใครต่อใครก็รู้ “สว.สีน้ำเงิน” รับคำสั่งจาก “ภูมิใจไทย-เนวิน” เป็นหลักในการโหวตเรื่องสำคัญ ๆ ในสภาสูง

เพียงแต่ตอนนี้ จะเห็นได้ว่า สว.สีน้ำเงินบางส่วน ก็ยังมีการตั้งแง่กันอยู่ มีการให้สงวนความเห็นในชั้นกมธ.ฯ และยื่นสงวนคำแปรญัตติไว้ เพื่อไปอภิปรายตอนวาระสอง ในประเด็นที่ต้องการให้ การให้ความเห็นชอบการแก้ไข รธน.ใน รธน.ฉบับใหม่ ที่จะยกร่างออกมา ต้องได้เสียงเห็นชอบจาก สว.ไม่น้อยกว่าหนึ่งในสาม เหมือนกับ รธน.ฉบับปัจจุบัน

ประเด็นนี้ ฝ่าย สส. โดยเฉพาะพรรคเพื่อไทยกับพรรคประชาชน ไม่ยอมแน่นอน รวมถึงการขอให้เขียนไว้ว่า ใน รธน.ฉบับใหม่ กรณี สว.พ้นจากตำแหน่ง สามารถเข้าสู่การเมืองได้ต่อทันที เช่นไปสมัครรับเลือกตั้ง สส.หรือไปรับตำแหน่งการเมืองอื่น ๆ ได้ ไม่ต้องเว้นวรรคสองปี แบบ รธน.ปัจจุบัน

ที่จะพบว่าทั้งสองประเด็น ล้วนเป็นการความต้องการของ สว.ที่ต้องการมีอำนาจต่อเนื่องต่อไป ซึ่งก็ทำให้ความชอบธรรมของ สว.ก็ขาดหายไป โดยเฉพาะหาก สว.จะอ้างเหตุพยายามขอสองประเด็นนี้แล้ว แต่ไม่ได้ ตอนโหวตวาระสองเพราะเสียงส่วนใหญ่ไม่เอาด้วย แล้ว สว.จะมาโหวตคว่ำตอนวาระสาม ก็จะทำให้ สว.มีภาพติดลบทางการเมืองไปเอง

การแก้ไข รธน.เพื่อนำไปสู่การยกร่าง รธน.ฉบับใหม่ ที่บางกลุ่มรอคอยมานานหลายปี สุดท้าย…ใกล้จะเป็นความจริงหรือไม่ ต้องไปรอวัดกันตอนโหวตวาระสาม ปลายปีนี้หรือต้นปีหน้า ส่วนช่วง 10-11 ธ.ค. ที่โหวตวาระสอง เป็นแค่การสู้กันในประเด็นความคิดที่ยังเห็นไม่ตรงกัน ที่ไม่น่ามีปัญหาเกิดขึ้นระหว่างทางก่อนไปโหวตวาระสาม

……………………

คอลัมน์ : ส่องป้อมค่ายการเมือง

โดย…“พระจันทร์เสี้ยว”