เบื้องหลังระบบสุขภาพ…จากครรภ์มารดาถึงเชิงตะกอน

เดาใจ “บิ๊กตู่” พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกฯ จะประกาศยุบสภา 16 มี.ค. หรือ 21 มี.ค. เป่านกหวีดให้ทุกพรรคลงสมรภูมิเลือกตั้ง

ได้เห็นบรรดาพรรคการเมืองเสนอนโยบายประชันขันแข่ง ให้โหวตเตอร์เลือกช็อปตามใจปรารถนา “ราษฎรเต็มขั้น” ประทับใจหลายนโยบาย

หนึ่งในนั้น คือ “ปฏิรูประบบสุขภาพปฐมภูมิ” เป็นท็อปทรีนโยบายเร่งด่วนของพรรคพลังประชารัฐ (พปชร.) “บิ๊กป้อม” พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกฯ และหัวหน้าพปชร. ภูมิใจนำเสนอ

หัวใจคือลดความเหลื่อมล้ำด้านสาธารณสุข ครอบคลุมผู้สูงอายุติดเตียง ติดบ้าน เด็กปฐมวัย ฟังแค่นี้ก็ตาลุกวาว !!

เพราะมันไม่ใช่ !! การรักษาขั้นพื้นฐาน ราคาถูก คุณภาพต่ำ หรือเพียง การคัดกรองโรคขั้นต้น แต่เป็นการดูแลสุขภาพอย่างมีคุณภาพ เข้าใจชีวิตของผู้คน

“จากครรภ์มารดาถึงเชิงตะกอน” เป็นระบบสุขภาพเชิงรุก ที่ใช้บ้าน ชุมชนเป็นฐาน – มีการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม – การดูแลที่ต่อเนื่องและผสมผสาน

นำเทคโนโลยีการแพทย์ทางไกล (Telehealth, Telemedicine) มาใช้ สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ของ กสทช. – สร้างการทูตเพื่อสาธารณสุขบริบทอาเซียน (Asean Context Health Diplomacy)

นับเป็นแนวทางปฏิรูปประเทศลดความเหลื่อมล้ำ – สร้างความเสมอภาค – กระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น – สร้างความเข้มแข็งของชุมชนเมืองและชนบท

เอาเรียกง่าย ๆ เป็นระบบดูแลตนเอง กำหนดสุขภาพชุมชน !! ดูแลถึงครัวเรือน พื้นที่ต่าง ๆ ในชุมชน ใช้งบประมาณไม่มาก แต่มีประสิทธิภาพ ประสิทธิผลสูง

ตัวอย่างรูปธรรมในการดำเนินเชิงรุก อาทิ ดูแลผู้สูงอายุติดเตียงที่บ้าน – การทดลองแนวทางปฏิรูปเขตสุขภาพ (Sandboxes) – การดูแลผู้ป่วยอัมพาต – ค้นหาผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อในชุมชนเมือง ชุมชนแออัด และชนบท

เน้นให้ตรวจด้วยตัวเอง เช่น ชุดตรวจเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โควิด-19 คัดกรองมะเร็ง – งานอนามัยโรงเรียน – ฝุ่น PM 2.5 จากโรงไฟฟ้าชีวมวล

พร้อมยกตัวอย่างให้เห็นการดูแลผู้สูงอายุติดเตียง ติดบ้าน มีวิธีมุ่งส่งเสริมสุขภาพ ป้องกัน รักษา ฟื้นฟู ดูแลแบบประคับประคอง ไปสู่การตายดี (Good Death)

นำพาคนในครอบครัวไปสู่สุคติ ไม่ใช่ทุรนทุรายในไอซียู ที่เต็มไปด้วยอุปรณ์ทางการแพทย์สายระโยงระยาง ซี่งปัจจุบันมีจำนวน 5 แสนรายทั่วประเทศ

โดยมีกรอบกระบวนการดำเนินงาน วิธีการขับเคลื่อนนโยบายเชิงรุกถึงครัวเรือน ชุมชน ให้ปรากฏผลจริงภายใน 3-6  เดือน เคาะงบประมาณอยู่ที่ 1 หมื่นล้านบาทต่อปี เพื่อลดทุกขภาวะของคนไทยไม่น้อยกว่า 5 แสนครอบครัว

ทั้งหมดจำเป็นต้องเร่งฝึกอบรมอาสาสมัครบริบาลท้องถิ่น เพื่อร่วมกันดูแลผู้สูงอายุที่บ้าน ร่วมกับพยาบาล แพทย์ บุคลากรสาธารณสุขที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล โรงพยาบาลชุมชนระดับอำเภอ โรงพยาบาลทั่วไประดับจังหวัด ซึ่งสร้างงานในชนบทไม่น้อยกว่า 1 แสนตำแหน่ง

คราวนี้ปฏิรูปได้สำเร็จชัวร์ เพราะ นพ.ชูชัย ศุภวงศ์ ประธานกรรมการมูลนิธิแพทย์ชนบท คนไทยคนแรกเจ้าของรางวัลผู้นำด้านสาธารณสุข (Leadership Award in Public Health Practice) จากโรงเรียนสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด  และเครือข่ายขับเคลื่อนเต็มที่

“พปชร.” รีบซื้อไอเดียปฏิรูประบบสุขภาพปฐมภูมิ เป็นนโยบายรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งทันที ขัั้นตอนต่อไปหากวางธีม คิดสโลแกนที่มีพลัง อธิบายให้โหวตเตอร์เข้าใจ

ย่อมเป็นเครื่องมือเข็นภูเขาถมทะเลปูทางขึ้นเป็นนายกฯ คนที่ 30 ได้ตามที่ใจบันดาลแรง และอยากให้ทุกพรรคการเมืองที่มีหัวใจเพื่อชาวบ้าน ขานรับนโยบายนี้

พรรคไหนเป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาลต้องดำเนินการปฏิรูป เชื่อว่าจะเป็นจุดเริ่มต้นของการปฏิรูปการเมืองไปในตัวของมันเอง

……………………………

คอลัมน์ : ไขกุญแจ-ไขแหลก

โดย #ราษฎรเต็มขั้น