“อย.” ออกโรงเตือน อย่าใช้ชุดตรวจโควิด-19 แบบ ATK ที่หมดอายุหรือเสื่อมสภาพแล้ว ขอผู้บริโภคตรวจสอบวันหมดอายุบนฉลากผลิตภัณฑ์ก่อนใช้ เพราะอาจทำให้ได้ผลตรวจปลอมหรือได้ผลที่คลาดเคลื่อน
ภก.เลิศชาย เลิศวุฒิ รองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา เปิดเผยว่า จากข้อมูลที่นำเสนอทางสื่อออนไลน์ว่าสามารถใช้ชุดตรวจ ATK ที่หมดอายุไปแล้ว 10 เดือนถึง 2 ปี ได้นั้น สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ขอชี้แจงว่า ข้อมูลดังกล่าวเป็นข้อความที่คลาดเคลื่อนและสร้างความสับสนให้กับประชาชน โดยเครื่องมือแพทย์ต่างๆ รวมถึงชุดตรวจ ATK ที่ได้รับอนุมัติจาก อย. จะต้องแสดงวันหมดอายุของผลิตภัณฑ์ไว้ เพื่อป้องกันไม่ให้ผู้บริโภคนำผลิตภัณฑ์ที่ไม่อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานหรือเสื่อมสภาพไปใช้ โดยเฉพาะชุดตรวจ ATK หากมีการนำชุดตรวจที่หมดอายุไปใช้แล้วนั้น จะส่งผลต่อประสิทธิภาพของชุดตรวจ มีความเสี่ยงในการเกิดผลตรวจปลอมหรือผลที่คลาดเคลื่อนในการวินิจฉัยโรคของผู้ป่วยได้ ทั้งนี้ การกำหนดอายุการใช้งานของชุดตรวจ ATK นั้น ผู้ผลิตต้องมีการศึกษาความคงตัวเพื่อกำหนดอายุการใช้งานหรือวันหมดอายุของชุดตรวจ โดยจะปรากฏบนฉลากผลิตภัณฑ์ให้ผู้บริโภคทราบ เพื่อให้มั่นใจได้ว่าชุดตรวจดังกล่าวมีความปลอดภัยต่อผู้บริโภค
สำหรับชุดตรวจใดที่ผู้ผลิตมีข้อมูลการศึกษาเพิ่มเติมว่า สามารถเก็บรักษาได้ยาวนานขึ้น ผู้ผลิต/ผู้นำเข้าจะต้องดำเนินการยื่นคำขอแก้ไขเปลี่ยนแปลงต่อ อย. เพื่อพิจารณาข้อมูลการศึกษาความคงตัวที่เพิ่มเติมมาว่ามีความสอดคล้องกับวันหมดอายุที่จะขยายเพิ่มหรือไม่ หากข้อมูลสอดคล้อง อย. จะอนุมัติให้ปรับข้อมูลวันหมดอายุที่แสดงบนฉลากเพื่อให้ผู้บริโภคได้ศึกษาพิจารณาอย่างชัดเจน โดยไม่ใช้วิจารณญาณส่วนตัวในการพิจารณาอายุการใช้งาน ซึ่งเสี่ยงต่อการนำชุดตรวจที่เสื่อมสภาพไปใช้
รองเลขาธิการฯ อย. กล่าวด้วยว่า การใช้ชุดตรวจ ATK ด้วยตนเองเป็นเพียงการคัดกรองการติดเชื้อเบื้องต้นเท่านั้น ยังมีโอกาสในการแปลผลการทดสอบคลาดเคลื่อน ดังนั้น การใช้งานชุดตรวจทางการแพทย์ต่าง ๆ ประชาชนควรได้รับคำแนะนำจากบุคลากรทางการแพทย์ ทั้งการเลือกใช้และการแปลผล เพื่อให้สามารถเข้าสู่กระบวนการรักษาพยาบาลที่เหมาะสม ทั้งนี้ ประชาชนสามารถตรวจสอบชุดตรวจ ATK ที่ได้รับอนุญาตจาก อย. ได้ทาง เว็บไซต์ อย.
