Electric Vehicle & Public EV Charging Systems
รถยนต์ไฟฟ้าที่ใช้แบตเตอรี่ชาร์จได้แบบ Lithium Ion Battery กำลังได้รับความนิยม ยอดขายทั่วโลกเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง เชื่อว่ามันกำลังจะมาแทนที่รถยนต์ที่ใช้น้ำมันเชื้อเพลิงฟอสซิลทั้งหมดได้ในที่สุด ..
เมื่อ 2-3 ปีที่ผ่านมา รถยนต์ไฟฟ้าอาจมีสัดส่วนยอดขายยานยนต์ภาพรวมเพียง 2.6% ต่อปีทั่วโลก และประเทศส่วนใหญ่ ก็ยังมีรถยนต์ไฟฟ้าวิ่งอยู่บนถนนเพียงกว่า 1% เศษเท่านั้น .. อย่างไรก็ตาม คนส่วนใหญ่ทั่วไปจะซื้อรถใหม่มาใช้งานเฉลี่ยทุก ๆ 5 ปี ส่วนราชการก็เช่นกัน
ทั้งนี้ ปัจจุบัน แม้ว่ายอดขายยานยนต์ไฟฟ้ากำลังเติบโตขึ้นอย่างรวดเร็วก็จริง แต่หากมันจะเข้ามาแทนที่ยานยนต์ที่ใช้น้ำมันเชื้อเพลิงในตลาดได้นั้น คงจะต้องใช้เวลาอีกสักระยะหนึ่ง .. ซึ่งห้วงเวลาเปลี่ยนผ่านที่กล่าวนี้ ถือเป็นโอกาสดีที่จะทำให้การลงทุนที่เกี่ยวเนื่องกับ EV เทียบต่ออัตราการเติบโตต่อเนื่องยาว และระยะเวลาในการทำยอดรายได้สูงของธุรกิจเกี่ยวข้องนั้น ดูน่าสนใจและคุ้มค่าอย่างยิ่ง
อย่างไรก็ตาม ขีดจำกัดของแบตเตอรี่ มันใช้เวลาชาร์จประจุไฟฟ้านานไป มีน้ำหนักค่อนข้างมาก ซึ่งเป็นปัญหาใหญ่ของตลาดรถยนต์ไฟฟ้ามาโดยตลอด นี่ยังไม่ได้รวมประเด็นด้านความปลอดภัยที่มักเกิดปัญหาขึ้นอยู่เนือง ๆ ในผลิตภัณฑ์มาตรฐาน อย่างไรก็ตาม Lithium Ion Battery ยังเป็นที่นิยม มันใช้งานได้ดี และมันจะยังคงอยู่คู่กับรถยนต์ไฟฟ้าในตลาดไปอีกอย่างน้อย 10 ปีแน่นอน
ดังนั้น สิ่งอำนวยความสะดวกสาธารณะที่เกี่ยวข้องกับ จุดชาร์จ และสถานที่ชาร์จประจุไฟให้กับรถยนต์ไฟฟ้า หรือ EV Charging Infrastructure ที่สะดวก และปลอดภัย จำนวนที่เหมาะสม ณ สถานที่ที่เหมาะสม นอกเหนือจากที่บ้านและที่อยู่อาศัย กลายเป็นสิ่งอำนวยความสะดวกจำเป็นที่ขาดไม่ได้
ห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า กลุ่มร้านค้าปลีก Outlet และตลาด หรือ Shopping Mall สามารถเพิ่มยอดขายได้ด้วยการติดตั้งจุดชาร์จ EV : Electric Vehicle .. การวางระบบ Battery Wagon หรือ Mega – Pack Portable Charging Station รูปแบบต่าง ๆ ในที่จอดรถ ซึ่งมันยิ่งจะสะดวกมากขึ้นหากมันเป็นที่จอดรถที่อยู่บนห้างสรรพสินค้า เนื่องเพราะการชาร์จแต่ละครั้งใช้เวลาพอสมควร และนั่นคือเวลาของการจับจ่ายใช้สอยของลูกค้า ซึ่งหมายถึงยอดขายของร้านค้าปลีกที่เพิ่มขึ้นนั่นเอง
อะไรที่ทำให้ลูกค้าตัดสินใจเลือกห้างสรรพสินค้า หรือกลุ่มร้านค้าปลีกนี้มากกว่าที่จะไปที่อีกร้านหนึ่งได้? .. ความสะดวกในการจอดรถอาจเป็นปัจจัยหนึ่งที่สำคัญ และขณะที่ตลาดรถยนต์ไฟฟ้ากำลังเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมียอดขาย EV เพิ่มขึ้นเกือบ 70% ใน 2-3 ปีที่ผ่านมาต่อเนื่อง การตัดสินใจของผู้ขับขี่ว่าจะไปซื้อของจากที่ใดนั้น จึงขึ้นอยู่กับว่าร้านค้าปลีกนั้น ๆ จะมีสถานที่จุดจอดชาร์จประจุให้รถยนต์ไฟฟ้าของเขาหรือไม่ด้วย
เนื่องจากผู้ขับขี่ EV มักจะมีรายได้โดยเฉลี่ยสูง และมักจะจงรักภักดีกับสถานที่ที่สามารถเรียกเก็บเงินได้ง่าย หรือสถานที่ที่เคยไปอยู่เป็นประจำ พวกเขาจึงกำลังกลายเป็นลูกค้าที่มีค่าที่สุดของร้านค้า และผู้ค้าปลีกได้ .. และด้วยยอดขายรถยนต์ใหม่ทั่วโลก 35% ที่คาดว่าจะใช้รถยนต์พลังงานไฟฟ้าในปี 2021 .. หมายถึง อีกไม่นานนัก รถใหม่ที่เป็น รถยนต์นั่งส่วนบุคคล รถมินิบัส และจักรยานยนต์ ซึ่งจอดหน้าร้านของคุณนั้น 1 ใน 3 มันคือ ยานยนต์ไฟฟ้า ..
ดังนั้น ในอนาคตอันใกล้นี้ มันถึงเวลาแล้วหรือยังที่ห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า กลุ่มร้านค้าปลีก Shopping Mall หรือ Shopping Outlet ต่าง ๆ จะต้องเตรียม จุดชาร์จ หลุมจอดรถยนต์ไฟฟ้าให้พร้อมไว้ เพื่อรองรับการมาถึงของ EV : Electric Vehicle จำนวนมากในไม่ช้า ..
ภาพรวมตลาดรถยนต์ไฟฟ้าโลก Global EV และแนวโน้มในอนาคต
ยอดขายรถยนต์นั่งส่วนบุคคลทั่วโลกซบเซาในปี 2019 แต่รถยนต์ไฟฟ้ากลับกลายเป็นอีกปีหนึ่งที่รุ่งโรจน์
ยอดขายรถยนต์ไฟฟ้าสูงถึง 2.1 ล้านคันทั่วโลกในปี 2019 ซึ่งสูงกว่าปี 2018 ซึ่งเป็นปีที่บันทึกไว้แล้วเพื่อเพิ่มยอดรถยนต์ไฟฟ้าบนถนน เป็น 7.2 ล้านคัน .. รถยนต์ไฟฟ้าซึ่งคิดเป็น 2.6 % ของยอดขายรถยนต์ทั่วโลก และประมาณ 1% ของจำนวนรถยนต์ที่ใช้งานอยู่ทั่วโลก
ในปี 2019 มียอดจดทะเบียนเพิ่มขึ้น 40% เมื่อเทียบเป็นรายปี เมื่อความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีในการผลิตพลังงานไฟฟ้า การจัดเก็บพลังงาน แบตเตอรี่ หรือการเก็บและคายประจุ สำหรับรถยนต์ไฟฟ้า รถประจำทาง และรถบรรทุก ก้าวหน้าขึ้น ตลาดสำหรับพวกมันก็จะเติบโตขึ้นตามไป ยานยนต์ไฟฟ้า ขยายตัวอย่างมาก ซึ่งเป็นผลจากการประกาศนโยบายภาครัฐเกี่ยวกับการใช้ยานยนต์คาร์บอนต่ำ มันมีความสำคัญอย่างยิ่งในการกระตุ้นการเปิดตัวรถยนต์ไฟฟ้าในตลาดรถยนต์หลักในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา
ปี 2019 ข้อบ่งชี้ของการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง มาจากการอุดหนุนโดยตรงไปสู่แนวทางนโยบายที่อาศัยมาตรการทางกฎหมาย กฎระเบียบ ข้อบังคับ และโครงสร้างอื่น ๆ ซึ่งรวมถึงข้อกำหนดเกี่ยวกับยานยนต์ที่ไม่ปล่อยมลพิษ และมาตรฐานการประหยัดน้ำมันเชื้อเพลิง ได้ส่งสัญญาณที่ชัดเจนระดับโลกในระยะยาว ให้กับอุตสาหกรรมยานยนต์ และผู้บริโภค สนับสนุนการเปลี่ยนแปลงอย่างยั่งยืนทางเศรษฐกิจ เพื่อตอบสนองนโยบายภาครัฐของแต่ละประเทศนั่นเอง
หลังจาก EV เข้าสู่ตลาดเชิงพาณิชย์ในช่วงครึ่งแรกของทศวรรษ ยอดขายรถยนต์ไฟฟ้าก็พุ่งสูงขึ้น .. มีรถยนต์ไฟฟ้าเพียง 17,000 คันบนท้องถนนของโลกในปี 2010 แต่เพียงไม่กี่ปีผ่าน จำนวน EV ถูกซื้อไปใช้งานเพิ่มขึ้นเป็น 7.2 ล้านคันในปี 2019 โดย 47% อยู่ในสาธารณรัฐประชาชนจีน และอีก 9 ประเทศมีรถยนต์ไฟฟ้ามากกว่า 100,000 คันบนท้องถนน รวมทั้งอย่างน้อย 20 ประเทศมีส่วนแบ่งการตลาดสูงกว่า 1% .. จนถึงต้นปี 2021 ทั่วโลกมีรถยนต์ไฟฟ้า EV ขับเคลื่อนอยู่บนถนนเกือบ 10 ล้านคัน
ปัจจุบัน ประเทศไทยมีรถยนต์ไฟฟ้า EV : Electric Vehicle เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมากเช่นกัน และมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นมากถึง 1.2 ล้านคัน ภายในไม่เกิน 10 ปี .. มันถือเป็นยานยนต์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และช่วยลดมลพิษได้ในอนาคต โดยรถยนต์ไฟฟ้า EV นั้น มีทั้งแบบปลั๊กอินไฮบริด หรือ PHEV : Plug – In Hybrid Electric Vehicles และประเภทแบตเตอรี่ หรือ BEV : Battery Electric Vehicles ซึ่งรูปแบบการชาร์จแบตเตอรี่ของรถยนต์ไฟฟ้านั้น แบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ได้แก่
1.การชาร์จไฟแบบปกติ Normal Charge
เป็นการชาร์จด้วยไฟ AC ไฟฟ้ากระแสสลับ ผ่านทาง On Board Charger ที่อยู่ภายในตัวรถยนต์ไฟฟ้า ซึ่งทำหน้าที่ในการแปลงไฟ AC ไปเป็นไฟ DC ไฟฟ้ากระแสตรง มีข้อจำกัดคือ ใช้เวลานานหลายชั่วโมงในการชาร์จไฟฟ้าแต่ละครั้ง โดยขนาดของตัว On Board Charger จะขึ้นอยู่กับยี่ห้อรถยนต์ และมีผลต่อระยะเวลาในการชาร์จแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้า
2.การชาร์จไฟแบบเร็ว หรือเร่งด่วน Quick Charge & Fast Charge
การชาร์จไฟแบบเร็ว เร่งด่วน นั้น เราสามารถชาร์จได้ตามปั๊มน้ำมัน จุดชาร์จ หรือสถานีชาร์จไฟรถยนต์ไฟฟ้าต่าง ๆ ในห้างสรรพสินค้า Shopping Mall หรือ Outlet ร้านค้าปลีก .. หัวชาร์จแบบพิเศษสำหรับ DC ไฟฟ้ากระแสตรงซึ่งชาร์จได้เร็วกว่า มันสามารถชาร์จแบตเตอรี่ได้มากถึง 80 % ในเวลาประมาณ 40 นาที โดยขึ้นอยู่กับปริมาณกระแสไฟที่จ่ายเข้า ซึ่งการชาร์จไฟแบบเร็ว เร่งด่วน ถือว่ามีความสะดวกต่อผู้ขับขี่รถยนต์ที่ต้องเดินทางออกมานอกบ้านไกล ๆ ทำให้มีสถานีชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า ถูกสร้างขึ้นมากมายในประเทศไทยคล้ายกับการสร้างปั๊มน้ำมัน แต่เนื่องจากมันมิได้ใช้พื้นที่มากเช่นดั่งปั๊มน้ำมัน มันจึงนิยมถูกติดตั้งไว้ในที่จอดรถ ซึ่งเจ้าของรถจะจอดรถทิ้งไว้เพื่อไปทำกิจธุระส่วนตัวในพื้นที่ใกล้เคียง นั่นเอง
EV Charging Infrastructure โครงสร้างพื้นฐานระบบการชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า EV ..
สถานีชาร์จไฟรถยนต์ไฟฟ้า หรือที่เรียกว่า สถานีชาร์จ EV จุดชาร์จไฟฟ้า สถานีชาร์จอิเล็กทรอนิกส์ ECS และ Electric Vehicle Supply Equipment : EVSE เป็นจุดจอดรถที่มีอุปกรณ์จ่ายพลังงานไฟฟ้าสำหรับการชาร์จไฟในยานยนต์ไฟฟ้า รวมถึง รถยนต์ไฟฟ้า รถโดยสารไฟฟ้า และรถไฮบริดปลั๊ก – อิน
ยานยนต์ไฟฟ้าบางรุ่น มีตัวแปลงที่เสียบเข้ากับเต้ารับไฟฟ้ามาตรฐาน หรือเต้ารับพลังงานไฟฟ้าที่มีความจุสูงอื่น ๆ ที่ใช้สถานีชาร์จที่มีฟังก์ชันการแปลงไฟฟ้า การตรวจสอบ หรือความปลอดภัย .. สถานีเหล่านี้ สามารถรองรับการชาร์จได้เร็วขึ้น ด้วยแรงดัน และกระแสไฟฟ้าที่สูงกว่า EVSE ที่ใช้ในบ้าน หรือที่อยู่อาศัย
โดยทั่วไปแล้วสถานีชาร์จไฟสาธารณะสำหรับรถยนต์ไฟฟ้า กลายเป็นสิ่งอำนวยความสะดวกสำคัญตามแนวถนน ที่ต้องจัดหาติดตั้งโดย บริษัทไฟฟ้า ไม่ว่ามันจะใช้ระบบที่เชื่อมต่อกับระบบสายส่ง หรือใช้แหล่งพลังงานทางเลือก พลังงานทดแทน ก็ตาม หรืออาจตั้งอยู่ที่ศูนย์การค้า ร้านอาหาร และที่จอดรถ ซึ่งมีความเหมาะสมมาก รวมทั้งสามารถดำเนินการได้โดย บริษัทเอกชนที่มีศักยภาพ หรือแม้แต่ชุมชนในพื้นที่
Suppliers หลัก และผู้ผลิตสถานี จุดชาร์จ หรืออุปกรณ์ชาร์จประจุไฟฟ้า มีตัวเลือกให้มากมาย ตั้งแต่เสาชาร์จธรรมดาสำหรับการใช้งานริมถนน ตู้ชาร์จสำหรับที่จอดรถที่มีหลังคา ไปจนถึงสถานีชาร์จอัตโนมัติที่ทำงานร่วมกับอุปกรณ์จ่ายไฟฟ้าที่เชื่อมต่อระบบสายส่ง หรือโรงไฟฟ้าพลังงานทางเลือก พลังงานหมุนเวียน
ระบบแยกเดี่ยว Stand Alone ในลักษณะหน่วยผลิตไฟฟ้าจากพลังงานทดแทน และสถานีชาร์จ Renewable Energy ทำงานร่วมกัน ก็เป็นอีกรูปแบบหนึ่งที่น่าสนใจ.. โดยปกติแล้วสถานีชาร์จจะเชื่อมต่อกับกริดไฟฟ้า หรือระบบสายส่ง ซึ่งมักหมายความว่า กระแสไฟฟ้าของพวกเขามาจากสถานีผลิตไฟฟ้าพลังงานเชื้อเพลิงฟอสซิล หรือโรงไฟฟ้านิวเคลียร์
อย่างไรก็ตาม พลังงานแสงอาทิตย์ ก็เหมาะสำหรับยานยนต์ไฟฟ้า เช่นกัน .. ระบบที่สามารถขับเคลื่อนด้วยกำลังไฟฟ้าจากแหล่งพลังงานหมุนเวียน เช่น PV 50 – 320 KW EV Charger เป็นต้นนั้น สามารถตอบสนองความต้องการของผู้ใช้งานได้เป็นอย่างดี
ดังนั้น การตลาดของระบบสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับ EV เช่น Solar Canopy Parking Lot with EV Chargers หรือ Solar PV พลังงานไฟฟ้าแสงอาทิตย์ ระบบจัดเก็บพลังงาน พร้อมกับการติดตั้งที่จุดชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า ในตลาด ห้างสรรพสินค้า กลุ่มร้านค้าปลีก หรือ Outlet ใกล้บ้าน กำลังกลายเป็นธุรกิจที่เติบโตไปพร้อมยอดขายที่เพิ่มขึ้นของ EV ที่ใช้ Lithium Ion Battery อย่างต่อเนื่อง
สรุปภาพรวมได้ว่า โครงสร้างพื้นฐานสำหรับการชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าทั่วโลกนั้น กลายเป็นธุรกิจที่มีการขยายตัวอย่างต่อเนื่องเช่นกัน .. ในปี 2019 มีอุปกรณ์และเครื่องชาร์จประมาณ 7.3 ล้านเครื่องทั่วโลก โดยประมาณ 6.5 ล้านเครื่องเป็นเครื่องชาร์จแบบใช้งานส่วนตัวสำหรับรถยนต์ขนาดเล็กในบ้านอาคารที่มีหลายคนอาศัย และที่ทำงาน ความสะดวกประหยัดต้นทุน และนโยบายการสนับสนุนที่หลากหลาย เช่น ข้อเสนอพิเศษ สิ่งสร้างแรงจูงใจในการซื้ออุปกรณ์ และการลดราคา เป็นตัวขับเคลื่อนหลักสำหรับการตลาด อย่างไรก็ตาม จากนี้เป็นต้นไป โครงสร้างพื้นฐานสำหรับการชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า น่าจะเป็นส่วนหนึ่งในการกระตุ้นเศรษฐกิจ ด้วยการติดตั้งมันไว้ที่ ตลาด ห้างสรรพสินค้า กลุ่มร้านค้าปลีก หรือ Outlet ใกล้บ้าน ด้วยระบบ Quick Charge ซึ่งจะทำให้เกิดความสะดวก และความปลอดภัยกว่า โดยเฉพาะในประเด็นการซ่อมบำรุงระบบได้ดีกว่าการติดตั้งไว้ที่บ้าน หรือที่อยู่อาศัยของเจ้าของรถ
ตลาด และธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับ EV ในประเทศไทย ..
สำหรับในประเทศไทย ธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับ EV นั้น .. ข้อมูลในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา ตลาดรถยนต์ไฟฟ้า EV ในประเทศ เติบโตจากปี 2561 เพิ่มขึ้น จากมียอดจำหน่ายรถยนต์ไฟฟ้า 600 คัน เป็น 802 คันในปี 2562 และเพิ่มขึ้นเป็น 2,079 คัน ในปี 2563 รวมทั้งคาดว่าจะขยายตัวต่อเนื่องในปี 2564
สำหรับตัวเลขภาพรวมเป้าหมายการผลิตรถยนต์ในปี 2021 (พ.ศ.2564) นี้ คาดว่าจะมีการผลิตในประเทศ จำนวน 1.5 ล้านคัน โดยแบ่งเป็นการผลิตเพื่อการจำหน่ายภายในประเทศประมาณ 7.5 แสนคัน และผลิตเพื่อการส่งออกไปต่างประเทศอีก 7.5 ล้านคัน โดยไทยถือเป็นผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่เป็นอันดับ 11 ของโลก
อย่างไรก็ตาม จนถึงปี 2030 (พ.ศ.2573) ประเทศไทย โดยกลุ่มอุตสาหกรรมยานยนต์ สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย แผนงานตามอุตสาหกรรมเป้าหมาย S-Curve ที่จะผลิตรถยนต์ไฟฟ้า EV ให้ได้ 30 %ของยอดการผลิตรถยนต์ทั้งหมดในประเทศ โดยแบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะสั้น ปี 2020-2022 สำหรับรถราชการ รถสาธารณะ รวมทั้งจักรยานยนต์ไฟฟ้า 60,000-110,000 คัน .. ระยะกลาง ปี 2021-2025 จะผลักดัน Eco EV จำนวน 100,000-250,000 คัน และ City Bus อีก 300,000 คัน และระยะยาว ปี 2026-2030 แผนจะดำเนินการผลิตยานยนต์ไฟฟ้าในประเทศให้ได้อย่างน้อย 750,000 คัน เพื่อใช้งานในประเทศ และการส่งออก
กลุ่มอุตสาหกรรมยานยนต์ สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย มั่นใจว่า ตลาดรถยนต์ไฟฟ้า EV ในประเทศไทยจะเติบโตแบบทวีคูณในช่วงปี 2021-2023 จากแรงหนุนสำคัญ 3 ประการ ได้แก่ ประการแรก ราคารถยนต์ไฟฟ้าที่ลดลงต่อเนื่อง ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากความสามารถการผลิต Lithium Ion Battery ในประเทศ
ประการที่สอง จุดสถานี หรือสถานที่ชาร์จประจุให้รถยนต์ไฟฟ้าที่กำลังเพิ่มขึ้น เพราะมันคือสิ่งอำนวยความสะดวกที่จำเป็นไปอีกอย่างน้อย 10 ปี จนกว่าระบบจัดเก็บพลังงานด้วยแบตเตอรี่ปัจจุบันที่ถูกแทนที่ด้วยระบบใหม่ ๆ ที่รวดเร็วกว่า ซึ่งอย่างไรก็ตาม แบตเตอรี่จะยังคงมีราคาถูกกว่า และใช้งานได้ดีเยี่ยมไปอีกนาน และประการที่สาม การสนับสนุนการลงทุนผลิตรถยนต์ไฟฟ้าจากนโยบายภาครัฐ
ราคารถยนต์ไฟฟ้าในประเทศไทยปัจจุบัน ค่อนข้างสูง แต่มันกำลังจะมีราคาลดลงอย่างต่อเนื่องตามยอดขายที่กำลังเพิ่มขึ้น .. ปัจจุบัน มีบริษัทจดทะเบียนในประเทศไทยหลายบริษัทฯ ได้รุกเข้ามาทำธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับ EV และถือว่าเป็นโอกาสทางธุรกิจเกาะกระแสตลาดโลกที่น่าสนใจอย่างยิ่ง อาทิ ธุรกิจการผลิตชิ้นส่วนอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ‘อุปกรณ์ และสถานีชาร์จไฟให้ยานยนต์ไฟฟ้า’ การผลิตรถยนต์ไฟฟ้า รถบัสไฟฟ้า รถมินิบัสไฟฟ้า รถตู้ไฟฟ้า รถแท็กซี่ไฟฟ้า เรือไฟฟ้า และ โรงงานผลิตแบตเตอรี่ลีเทียมไอออน Lithium Ion Battery ไปจนถึงโครงการลงทุนในเหมืองแร่ลิเทียมในต่างประเทศ
สำหรับในประเทศไทยนั้น อย่างน้อย 7 บริษัทจดทะเบียนในประเทศที่สำคัญในธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับ EV และสามารถเติบโตได้อย่างมั่นคงต่อเนื่อง ได้แก่ บริษัทเดลต้า อีเลคโทรนิคส์ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) หรือ DELTA, บริษัท พลังงานบริสุทธิ์ จำกัด (มหาชน) หรือ EA, บริษัท เน็กซ์ พอยท์ จำกัด (มหาชน) หรือ NEX, บริษัท บ้านปู จำกัด (มหาชน) หรือ BANPU, บริษัท บางจาก คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) หรือ BCP, บริษัท โกลบอล เพาเวอร์ ซินเนอร์ยี่ จำกัด (มหาชน) หรือ GPSC และ บริษัท ช ทวี จำกัด (มหาชน) หรือ CHO เป็นต้น
ซึ่งปัจจุบัน ขนาดธุรกิจของบริษัทฯ เหล่านี้ ได้เติบโตขึ้นอย่างมากเมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา .. มาร์เก็ตแคป Market Capitalization เมื่อปลายเดือน ม.ค.2564 รวมกันทั้ง 7 บริษัทฯ พบว่ามีขนาดธุรกิจใหญ่กว่า 1,000,000 ล้านบาท และมีแนวโน้มเติบโตต่อเนื่อง
ตัวอย่างการประกอบธุรกิจเกี่ยวข้องที่สะท้อนทิศทางในอนาคต EV ในประเทศไทย เช่น หลังรัฐบาลขีดกรอบการจำหน่ายกระแสไฟฟ้า 2.63 บาทต่อยูนิต .. บริษัท EA หนึ่งในบริษัทฯ ดำเนินธุรกิจด้านพลังงานสะอาดของไทยที่มีศักยภาพ ได้ปรับกลยุทธ์บุกตลาดควิกชาร์จ Quick Charge ทันที
เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้า และผู้ใช้รถยนต์ไฟฟ้าในประเทศ พร้อมผนึกกำลังกับพันธมิตรทางธุรกิจ เช่น ปั๊มน้ำมัน ห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า ศูนย์ฟาสต์ฟิต ร้านค้าปลีก และแผนงานเร่งขยาย Network รวมถึงการนำเข้าและผลิตอุปกรณ์ชุดชาร์จ Wallbox ใน Brands เครื่องหมายการค้าของไทย
ทั้งนี้ เชื่อว่า ตลาดธุรกิจที่เกี่ยวกับ การจัดหา และการติดตั้งระบบชาร์จไฟรถไฟฟ้า ในคอนโดมิเนียม บ้าน ที่อยู่อาศัย รวมทั้งในห้างสรรพสินค้า หรือร้านค้าปลีก จะเติบโตอย่างมั่นคงต่อเนื่องแน่นอน
จุดชาร์จ และสถานที่ชาร์จประจุรถยนต์ไฟฟ้า EV Charging Stations & Infrastructure
ผู้ผลิตรถยนต์ไฟฟ้า ซึ่งหากตลาดรถยนต์ไฟฟ้าเติบโตก็จะมีโอกาสให้ผู้เล่นรายใหม่ รวมไปถึงผู้เล่นในท้องถิ่นสามารถเข้ามาทำตลาดได้ และจะทำให้เกิดการแข่งขันมากขึ้น ซึ่งเป็นผลดีต่อผู้บริโภค และจะช่วยขยายตลาดให้เติบโตเร็วมากขึ้น ขณะที่ผู้เล่นรายเดิมจะมีข้อได้เปรียบในเรื่องของ Brands และช่องทางการขาย รวมถึงศูนย์บริการ Services ต่าง ๆ ที่อาจเป็นที่ไว้วางใจของผู้คน
ในตลาดธุรกิจ EV Charging Station หรือผู้ให้บริการชาร์จไฟ เปรียบได้ง่าย ๆ เหมือนผู้ประกอบการปั๊มน้ำมัน โดยทั่วโลกมีจำนวนของสถานีชาร์จไฟฟ้ารูปแบบปั๊มน้ำมันริมถนน ยังไม่ถึง 600,000 จุดด้วยซ้ำ ที่สำคัญส่วนใหญ่ยังมิได้รองรับการชาร์จแบบด่วน Fast Charge ทำให้ต้องใช้เวลารอชาร์จไฟนานพอควร แต่ก็ช่วยให้ธุรกิจ เช่น ร้านกาแฟ หรือร้านอาหารเติบโตขึ้นได้
ซึ่งหากมีการพัฒนาสถานีชาร์จรูปแบบ Quick Charge หรือ Fast Charge ให้ติดตั้งได้ง่าย ในตลาด บนห้างสรรพสินค้า กลุ่มร้านค้าปลีก หรือ Outlet ต่าง ๆ จะสามารถช่วยให้โอกาสเติบโตเพิ่มมากขึ้นไม่เฉพาะธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับ EV เท่านั้น แต่ยอดขายสินค้า และบริการของห้างสรรพสินค้า หรือ กลุ่มร้านค้าปลีกเหล่านี้ ก็จะเพิ่มมากขึ้นด้วย
สำหรับในประเทศไทย มีผู้ประกอบการที่ดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับอุปกรณ์ การติดตั้ง การซ่อมบำรุง สถานีชาร์จไฟให้กับรถยนต์ไฟฟ้า อยู่หลายบริษัทฯ ได้แก่เช่น สถานีอัดประจุไฟฟ้าของการไฟฟ้านครหลวง MEA, สถานีชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค PEA, การไฟฟ้าฝ่ายผลิต EGAT, บางจาก, ปตท. PTT, EA Anywhere, ChargeNow และ EQ เป็นต้น
การให้บริการสาธารณะเกี่ยวกับจุดชาร์จ และสถานีชาร์จประจุรถยนต์ไฟฟ้า ในประเทศไทย มีตัวอย่างให้เห็นชัดเจนถึงแนวโน้มการเติบโต ตัวอย่างเช่น บริษัท พลังงานมหานคร จำกัด ในเครือบริษัท พลังงานบริสุทธิ์ จำกัด (มหาชน) หรือ EA ได้มีการลงทุนเพื่อติดตั้งสถานีชาร์จไปแล้ว 400 สถานีทั่วประเทศ ในช่วงระยะเวลา 3 ปีที่ผ่านมาจากเป้าหมายที่ตั้งเป้าไว้ 1,000 แห่ง ล่าช้ากว่ากำหนดการเดิม ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่ผ่านมา ประกอบกับปัจจัยทางกายภาพต่าง ๆ ส่งผลให้บริษัทต้องพิจารณาเพื่อทบทวนแผนการดำเนินงานอีกครั้ง
อย่างไรก็ตาม EA ได้เปิดใช้งานระบบชาร์จเร่งด่วนแบบ DC ตามสถานีชาร์จ รวมทั้งในพื้นที่ของเครือข่ายพันธมิตร เช่น เซเว่นอีเลฟเว่น และโรบินสัน ในเฟสแรก รวม 40 สาขา โดยให้บริการในเวลา 22.00-08.00 ในวันธรรมดา ส่วนในวันหยุดราชการ เสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ เปิดบริการทั้งวัน จากนั้น คาดว่าจะเพิ่มในเฟสที่ 2 อีก 200 – 300 แห่ง ไปจนครบทุกแห่งตามที่ได้วางแผนไว้
นอกจากนี้ บริษัท EA ยังเดินหน้าขยายธุรกิจในส่วนของการจัดจำหน่ายเครื่องชาร์จไฟฟ้า หรือ Wallbox ไปยังลูกค้ากลุ่มผู้ใช้งานรถยนต์ไฟฟ้า และรถยนต์ปลั๊ก-อิน ไฮบริด เพิ่มมากขึ้น ภายใต้แบรนด์ EA Anywhere หลังจากพบว่าความต้องการของลูกค้าในกลุ่มนี้ มีเพิ่มมากขึ้นด้วย โดยเฉพาะกลุ่มผู้ใช้ที่เป็นโครงการอสังหาริมทรัพย์ คอนโดมิเนียม และบ้านพักอาศัย ควบคู่ไปกับการขยายจุดชาร์จไฟฟ้าไปยังเครือข่ายพันธมิตรทางธุรกิจที่ได้มีข้อตกลงร่วมกัน ทั้งห้างสรรพสินค้าโรบินสัน, บิ๊กซี, ร้านเซเว่นอีเลฟเว่น, สถานีบริการน้ำมันเชฟลอน, ซัสโก้ Susco, ศูนย์บริการรถยนต์ แอค เป็นต้นอีกด้วย
ทั้งนี้ เชื่อว่าธุรกิจการติดตั้ง จำหน่าย จุดชาร์จ และสถานที่ชาร์จประจุรถยนต์ไฟฟ้า รวมทั้งการบริการการซ่อมบำรุง ในประเทศไทย ยังคงขยายตัวต่อเนื่องตามความต้องการการใช้รถยนต์ไฟฟ้า EV ที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น และคาดว่า ประเทศไทย จะกลายเป็นประเทศส่งออกรถยนต์ไฟฟ้า EV และระบบชาร์จประจุรถยนต์ไฟฟ้า รายใหญ่ได้ในที่สุด
สรุปส่งท้าย
ความนิยมต่อรถยนต์พลังงานไฟฟ้า ทั้งรถยนต์ไฟฟ้า EV และรถยนต์ปลั๊ก-อิน ไฮบริด ในประเทศไทย มีสัดส่วนเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง หลังจากรัฐบาลประกาศเป้าหมาย นโยบายส่งเสริมการผลิตยานยนต์ไฟฟ้าที่ขับเคลื่อนด้วยแบตเตอรี่ EV โดยมีเป้าหมายว่าในปี 2569-2573 จะผลิตรถยนต์ไฟฟ้า BEV และรถยนต์ปลั๊ก – อิน ไฮบริด PHEV รวมจำนวน 30% ของการผลิต หรือ 750,000 คัน โดยในปี 2563-2565 ภาครัฐจะผลักดันการใช้ EV ในรถราชการ รถสาธารณะ รถจักรยานยนต์สาธารณะ ให้ได้อย่างน้อย 60,000-110,000 คัน
ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าปัจจุบันนี้ประเทศไทยมีรถยนต์ไฟฟ้า EV : Electric Vehicle เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นมากถึง 1.2 ล้านคัน ภายในอีกไม่นาน เพราะราคาที่มีแนวโน้มลดลงเรื่อย ๆ .. มันถือเป็นรถยนต์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และช่วยลดมลพิษได้ในอนาคต โดยรถยนต์ไฟฟ้านั้น มีทั้งแบบปลั๊กอินไฮบริด หรือ PHEV : Plug – In Hybrid Electric Vehicles และประเภทแบตเตอรี่ หรือ BEV : Battery Electric Vehicles
ซึ่งรูปแบบการชาร์จแบตเตอรี่ของรถยนต์ไฟฟ้านั้น แบ่งเป็น 2 ประเภท แต่จะใช้รูปแบบใด และจะมีสถานีชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าที่ใดบ้างนั้น กับการใช้พลังงานไฟฟ้าจากระบบสายส่ง หรือแหล่งพลังงานทางเลือกอื่น ๆ อย่างไร เป็นเรื่องที่ผู้ประกอบการจะต้องพิจารณาดำเนินการให้เหมาะสม คุ้มค่า ต่อไป
โครงสร้างพื้นฐานสำหรับการชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า แตกต่างจากภาพของปั๊มน้ำมันที่เราคุ้นเคยโดยสิ้นเชิง มันมิได้ใช้พื้นที่มากนัก มันติดตั้งง่าย ลงทุนไม่แพงมาก แต่มันใช้เวลาพอสมควรในการชาร์จแต่ละครั้ง แม้ในระบบที่เร็วที่สุดเพื่อให้มันขับเคลื่อนไปได้เพียง 50-70 กิโลเมตร อาจต้องชาร์จมันนานถึง 15-20 นาที
นอกจากนี้ 65% ของผู้คนที่อาศัยในเมือง ไม่ค่อยสะดวกหรือพร้อมที่จะติดตั้งมันไว้ที่บ้าน นี่ยังมิได้ผนวกเรื่องประเด็นความปลอดภัย เช่น อุบัติเหตุไฟไหม้จากความร้อนที่เกิดจากแบตเตอรี่ชาร์จไฟเกิน และค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษา ซ่อมบำรุง อันเป็นรายจ่ายที่เพิ่มขึ้นในครัวเรือน ซึ่งมันควรจะถูกผลักไปเป็นภาระของการบริการสาธารณะ ซึ่งจะทำให้การควบคุมมาตรฐานความปลอดภัย สามารถดำเนินการได้อย่างมั่นใจ
ไม่เฉพาะยอดการผลิต และการขายรถยนต์ไฟฟ้า EV ของไทยเท่านั้น ธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกับ EV ในประเทศ กลายเป็นโอกาสทางธุรกิจที่น่าสนใจ และแนวโน้มเติบโตต่อเนื่องเช่นกัน .. ตัวอย่างเช่น EA Anywhere จากบริษัท พลังงานบริสุทธิ์ บริษัทเอกชนที่เข้าร่วมกับบริษัทยักษ์ใหญ่ เช่น คาลเท็กซ์, ซีพี ออลล์, บริดจสโตน เอ.ซี.ที และ โรบินสัน ติดตั้งสถานี และจุดชาร์จไฟรถยนต์ไฟฟ้าทั่วประเทศทั้งกรุงเทพฯ
โดยในปัจจุบันมีการติดตั้งจุดชาร์จไฟให้รถยนต์ไฟฟ้าแล้วกว่า 400 แห่งกระจายอยู่ทั่วประเทศ และภายในปี 2564 จะมีจุดชาร์จไฟ 1,000 แห่ง ทั่วกรุงเทพฯ และปริมณฑล รวมถึงหัวเมืองใหญ่ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยว เช่น หัวหิน และพัทยา เป็นต้น
ดังนั้น การปรับทิศทางธุรกิจที่เกี่ยวกับการติดตั้งจุดชาร์จไฟรถยนต์ไฟฟ้าจากนี้ไป การให้ความสำคัญตำแหน่งติดตั้งจุดชาร์จไฟรูปแบบ Quick Charge และ Fast Charge จะถูกนำไปไปติดตั้งบนห้าง หรือในที่จอดรถของร้านค้าปลีก ตลาด Shopping Mall และ Outlet มากขึ้นอย่างมีนัยยะสำคัญ ขณะที่จุดชาร์จไฟรูปแบบ Normal Charge ในบ้าน และที่อยู่อาศัย ก็จะยังคงทำยอดขายได้ต่อเนื่องต่อไป
……………………………………………..
คอลัมน์ Energy Key
By โลกสีฟ้า ..
สนับสนุนคอลัมน์ โดย E@ บริษัท พลังงานบริสุทธิ์ จำกัด (มหาชน)
ขอบคุณเอกสารอ้างอิง :-
Global EV Outlook 2020 | Entering the Decade of Electric Drive .. IEA Report Pdf
Public EV Charging Business Models for Retail Site Hosts
EVCP .. EV Charging For Retailers
Five Ways Retail Stores Can Boost Sales with EV Charging
Charging Infrastructure for Electric Vehicles and Fleets 2021 – 2031
