หายนะห่วงศก.มากกว่าตัดวงจรระบาด ‘ศึกนี้ยืดเยื้อ’ส่อลากยาวถึงกลางปีหน้า

“หมอธีระ” จวกนโยบายรัฐบาล แนวคิดโลกสวย ห่วงเศรษฐกิจมากกว่าตัดวงจรการระบาด ส่อนำไปสู่หายนะ ย้ำศึกโรคระบาดนี้ยืดเยื้อ แนวโน้มลากยาวถึงกลางปีหน้า แนะ 7 สิ่งที่จำเป็นต้องทำ จี้ต้องตรวจคัดกรองให้มากและเร็ว ไม่ติดเกณฑ์ ไม่ใช่มุ่งเป้าตรวจแต่กลุ่มเสี่ยง และตั้งกฎเกณฑ์ยุ่งยาก จนเป็นอุปสรรค

เมื่อวันที่ 8 ก.ค.64 รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Thira Woratanarat  ว่า แสดงความเห็นว่า สถานการณ์ทั่วโลก 8 กรกฎาคม 2564…เมียนมาร์ติดเพิ่มเกือบสี่พันคน ทำลายสถิติอย่างต่อเนื่อง ในขณะที่เกาหลีใต้ติดเพิ่มทะลุหลักพันคนต่อวันแล้ว เมื่อวานทั่วโลกติดเพิ่ม 438,166 คน รวมแล้วตอนนี้ 185,803,537 คน ตายเพิ่มอีก 7,836 คน ยอดตายรวม 4,016,724 คน, 5 อันดับแรกที่มีจำนวนติดเชื้อต่อวันสูงสุด ยังเป็นเช่นเดิม คือ บราซิล อินเดีย อินโดนีเซีย สหราชอาณาจักร และโคลอมเบีย, อเมริกา เมื่อวานติดเชื้อเพิ่ม 12,714 คน รวม 34,637,407 คน ตายเพิ่ม 175 คน ยอดเสียชีวิตรวม 621,755 คน อัตราตาย 1.8%, อินเดีย ติดเพิ่ม 45,196 คน รวม 30,708,092 คน ตายเพิ่ม 814 คน ยอดเสียชีวิตรวม 405,054 คน อัตราตาย 1.3%, บราซิล ติดเพิ่ม 54,022 คน รวม 18,909,037 คน ตายเพิ่มถึง 1,524 คน ยอดเสียชีวิตรวม 528,540 คน อัตราตาย 2.8%, ฝรั่งเศส ติดเพิ่ม 4,081 คน ยอดรวม 5,794,665 คน ตายเพิ่ม 28 คน ยอดเสียชีวิตรวม 111,259 คน อัตราตาย 1.9%, รัสเซีย ติดเพิ่ม 23,962 คน รวม 5,682,634 คน ตายเพิ่ม 725 คน ยอดเสียชีวิตรวม 140,041 คน อัตราตาย 2.5%

อันดับ 6-10 เป็น ตุรกี สหราชอาณาจักร อาร์เจนติน่า โคลอมเบีย และอิตาลี ติดกันหลักพันถึงหลายหมื่น, แถบอเมริกาใต้ แอฟริกา เอเชีย อย่างชิลี โบลิเวีย แซมเบีย ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย ศรีลังกา บังคลาเทศ เนปาล ญี่ปุ่น เมียนมาร์ เกาหลีใต้ และมาเลเซีย ติดกันเพิ่มหลักพัน, แถบยุโรป บางประเทศกำลังเผชิญการระบาดซ้ำ เช่น เนเธอร์แลนด์ ล่าสุดเพิ่มถึง 3,646 คน เป็นช่วงขาขึ้น หากอีก 7-14 วันยังไม่สามารถคุมได้ จะเข้าสู่ระลอกห้าเต็มตัว ส่วนอิตาลีก็ติดเพิ่มทะลุพันคนเป็นครั้งแรกตั้งแต่ 20 มิถุนายน 2564 เป็นต้นมา, แถบสแกนดิเนเวีย บอลติก และยูเรเชีย ก็มีการติดเชื้อเพิ่ม ส่วนใหญ่อยู่หลักร้อย ยกเว้นคาซักสถาน คีร์กีซสถาน จอร์เจีย และมองโกเลียที่ติดเพิ่มหลักพัน, แถบตะวันออกกลาง ประเทศส่วนใหญ่ยังติดเพิ่มหลักร้อยถึงหลักพัน ในขณะที่อิหร่านหลักหมื่นอย่างต่อเนื่อง เป็นระลอกสี่ชัดเจน, เวียดนาม และกัมพูชา ติดเพิ่มหลักร้อย ส่วนจีน ไต้หวัน ลาว สิงคโปร์ และออสเตรเลีย ติดเพิ่มหลักสิบ ในขณะที่ฮ่องกง และนิวซีแลนด์ ติดเพื่มต่ำกว่าสิบ

…มองสถานการณ์ไทยเราด้วยความเศร้าใจ…ล่าสุดจำนวนเคสรุนแรงและวิกฤติ สูงเป็นอันดับที่ 11 ของโลก ตามข้อมูลจาก Worldometer เช้านี้ ปัญหาด้านการบริหารและวิชาการ นำไปสู่การตัดสินใจดำเนินนโยบายและมาตรการควบคุมป้องกันโรค และแผนจัดซื้อจัดหาวัคซีน ที่ไม่สามารถรับมือกับการระบาดหนักจากระลอกสองและสามนี้ได้ เกิดผลลัพธ์ดังที่เห็นในปัจจุบัน ที่ไม่สามารถควบคุมป้องกันโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสูญเสียมากมาย โดยยังไม่เห็นแสงสว่าง และไม่เห็นปลายทาง

บัดนี้พิสูจน์กันให้เห็นชัดเจนแล้วว่า นโยบายและมาตรการที่ห่วงเศรษฐกิจมากกว่าการตัดวงจรการระบาดนั้น นำพาไปสู่หายนะที่หนักหนาเพียงใด แนวคิดที่จะสร้างสมดุลเศรษฐกิจและสุขภาพนั้น เป็นแนวคิดโลกสวย เหมือนวิ่งในทุ่งดอกไม้ ฟ้าใส ลมโกรก แต่หากฝืนผลักดันทำไป โดยที่ยังระบาดหนัก และระบบสนับสนุนพื้นฐานทั้งเรื่องคนเงินของเตียงหยูกยาและวัคซีน รวมถึงระบบการตรวจคัดกรองโรค ไม่พร้อมและไม่เพียงพอ ก็ย่อมไม่มีทางสำเร็จ

ณ จุดนี้แล้ว ศึกโรคระบาดนั้นยืดเยื้อ มีแนวโน้มลากยาวไปอย่างน้อยกลางปีหน้า สิ่งที่จำเป็นต้องทำคือ

1.ปรับเปลี่ยนระบบการจัดซื้อจัดหาวัคซีนเดิม ยกเลิกการสั่งซื้อวัคซีนที่มีประสิทธิภาพจำกัด และทำทุกทางเพื่อจัดหาวัคซีนประสิทธิภาพสูง

2.ทุ่มทรัพยากรเพื่อขยายกำลังการตรวจคัดกรองโรค เลิกมายาคติที่จัดบริการเฉพาะกลุ่มเสี่ยงหรือกลุ่มมีประวัติสัมผัส เพราะปัจจุบันกระจายไปทั่ว จำเป็นต้องให้คนสามารถเข้าถึงบริการให้ได้อย่างครอบคลุม ทั้งไทยและต่างชาติ

3.หยุดนโยบายเกาะสวรรค์ท่องเที่ยวต่างชาติ ก่อนจะเกิดวิกฤติกล่องทรายมาซ้ำเติมสถานการณ์ระบาดในประเทศ

4.เตรียมระบบสวัสดิการสังคม”ขั้นพื้นฐาน” ได้แก่ อาหาร น้ำ การศึกษา หยูกยาที่จำเป็น การสื่อสาร พลังงาน และความปลอดภัย ให้กับประชาชนเพื่อเตรียมจำศีลระยะยาวอย่างน้อย 4-8 สัปดาห์ ทั้งนี้ให้เตรียมแผนปฏิบัติการฉีดวัคซีนต่อเนื่อง โดยเน้นมาตรการผสมผสาน ใช้หน่วยเคลื่อนที่ จุดไดร์ฟทรู และการนัดหมายมารับ ณ จุดบริการ

5.ชะลอแผนกระตุ้นเศรษฐกิจ ลดการใช้เงินกู้ในแผนเศรษฐกิจ

6.ประกาศนโยบายให้ทุกหน่วยงานช่วยกันรัดเข็มขัด

7.ล็อคดาวน์ โดยจำเป็นต้องแจ้งต่อประชาชนถึงเป้าหมายที่ชัดเจน และระยะเวลาแต่ละระยะ ทั้งนี้ให้ทำใจไว้ล่วงหน้าว่า การล็อคดาวน์ระยะสั้นจะไม่ได้ผลสำหรับตัดวงจรการระบาดที่มีความรุนแรงและปล่อยไว้ยาวนานหลายเดือนแบบที่เรากำลังเผชิญ

…การรวมใจคนนั้น จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อภาวะผู้นำต้องมีชัดเจน โปร่งใส แสดงความรับผิดชอบต่อสิ่งที่เกิดขึ้น สิ่งที่ผิดพลาดไปนั้นจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนไม่ใช่ปล่อยให้ลืมเลือนกันไปตามเวลา จำเป็นต้องปรับกลไก นโยบายและกลไกวิชาการ ผ่านมาครึ่งปี ผลลัพธ์เห็นชัดเจน ไม่ควรปล่อยให้ดำเนินการต่อไป หลายประเทศเคยระบาดหนักมาแล้ว แต่ยอมรับความจริง และปรับเปลี่ยนกลไกบริหาร กลไกวิชาการ ก็สามารถจัดการการระบาด ดูแลสวัสดิภาพและความปลอดภัยในชีวิตของประชาชนได้

สำหรับประชาชนอย่างพวกเราทุกคน ขอให้ป้องกันตัวอย่างเคร่งครัด ใส่หน้ากากนะครับ สำคัญมาก สองชั้น ชั้นในเป็นหน้ากากอนามัย ชั้นนอกเป็นหน้ากากผ้า เราต้องอยู่รอดปลอดภัยไปด้วยกัน ด้วยรักและห่วงใย

ศ.นพ.ธีระวัฒน์ ยังโพสต์อีกข้อความว่า “ยิ่งตรวจน้อย ยิ่งตรวจช้า คนที่ติดเชื้อก็จะมีโอกาสป่วยนานป่วยมาก จึงไม่แปลกใจที่เห็นคนติดเชื้อแล้วรุนแรงมากขึ้น ต้องใช้เครื่องช่วยหายใจมากขึ้น ตายมากขึ้น

…ควรวิเคราะห์เช่นนี้ สถานการณ์แย่ลง เพราะนโยบายและการจัดระบบบริการมีปัญหา ไม่ใช่เกิดจากเชื้อกลายพันธุ์แบบที่พยายามชี้เป้าเบี่ยงไปแบบที่ทำอยู่ ทางแก้ไขคือ ตรวจให้มากและเร็ว ไม่ติดเกณฑ์ ไม่ใช่ตรวจมุ่งเป้าแต่กลุ่มเสี่ยง และตั้งกฎเกณฑ์ยุ่งยากจนเป็นอุปสรรคดังที่เห็น

การที่ไทยมีจำนวนผู้ป่วยรุนแรงและวิกฤติสูงเป็นอันดับ 11 ของโลก ทั้งๆ ที่จำนวนเคสติดเชื้อยังน้อยกว่าสิบอันดับแรกอย่างมากนั้น ยิ่งตอกย้ำว่าระบบการตรวจคัดกรองนั้นไม่มีศักยภาพและไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอ”