คร.แจงชายไนจีเรีย ป่วยฝีดาษวานรสายพันธุ์แอฟริกาตะวันตก สายพันธุ์ย่อย A.2 ระบาดมากในอเมริกา ปูพรมค้นหาคนสัมผัสและยังไม่พบเชื้อ เร่งประสาน “กัมพูชา” ติดตามตัว
เมื่อวันที่ 23 ก.ค. 65 ที่กระทรวงสาธารณสุข นพ.โอภาส การย์กวิงพงศ์ อธิบดีกรมควบคุมโรค แถลงคืบหน้ากรณีพบผู้ติดเชื้อฝีดาษวานรรายแรกในไทย เป็นชายชาวไนจีเรีย อายุ 27 ปี และมีรายงานหลบหนีออกนอกประเทศแล้ว ว่า ผู้ป่วยรายนี้จากการติดตามโดยเจ้าหน้าที่ตำรวจจังหวัดภูเก็ต ซึ่งให้ข้อมูลตอนเข้ามาประเทศไทยว่า จะมาเรียนภาษาที่จังหวัดเชียงใหม่ แต่ไม่ปรากฏว่าเขาไปทำอะไร อย่างไร และเมื่อเจ้าหน้าที่ติดต่อไปก็ไม่ค่อยให้ความร่วมมือ ลักษณะไม่เหมือนนักท่องเที่ยวทั่วไปที่เวลาเป็นโรคอะไร ส่วนใหญ่จะให้ความร่วมมือเจ้าหน้าที่ รวมถึงมีพฤติกรรมหลบหนี หลบเลี่ยงการติดต่อกับเจ้าหน้าที่ ล่าสุดพบสัญญาณมือถือแถวจังหวัดชายแดนและน่าจะมีคนช่วยเหลือหลบหนีในประเทศไทย จากนี้ขอให้ทางเจ้าหน้าที่ตำรวจให้ข้อมูลเพิ่มเติม เพราะกรณีจะมีกฎหมายอื่นใช้ร่วมกัน
นพ.โอภาส กล่าวต่อว่า ขณะนี้กรมควบคุมโรค ได้ร่วมกับหลายหน่วยงาน ทั้งตำรวจตรวจคนเข้าเมืองที่ภูเก็ต ส่วนกลาง และจังหวัดชายแดน รวมทั้งข้อมูลที่ได้เบื้องต้นอาจจะหลบหนีผ่านช่องทางธรรมชาติตรงชายแดนไป เราได้ขอความร่วมมือกระทรวงการต่างประเทศให้ประสานจังหวัดชายแดนที่เขาหลบหนีไป รวมถึงประสานไปยังเจ้าหน้าที่สาธารณสุขฝั่งตรงข้ามเพื่อติดตามและเฝ้าระวังป้องกันโรคต่อไป
สำหรับการค้นหาผู้ป่วยเชิงรุก ในสถานบันเทิง 2 แห่ง คัดกรองไป 142 ราย มี 6 รายมีไข้ เจ็บคอ ปวดตามตัว ไม่มีประวัติสัมผัสใกล้ชิดผู้ป่วยยืนยัน ส่งตรวจหาเชื้อ 5 ราย และผลตรวจไม่พบเชื้อ ซึ่งต้องติดตามอาการอีก 21 วัน ส่วนอีกรายไปต่างประเทศแล้ว ทั้งนี้ ส่วนที่เหลือที่ไม่มีตุ่มขึ้นก็จะมีการติดตามอาการต่อเนื่อง 21 วัน เช่นกัน นอกจากนี้ยังได้มีมาตรการค้นหาเชิงรุกจากผู้ป่วยโรคผื่นผิวหนังอื่นๆ รวมทั้งโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่รับบริการในโรงพยาบาล 3 แห่ง และคลินิกโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 3 แห่ง ขณะนี้อยู่ระหว่างรวบรวมข้อมูล และมีการสุ่มตรวจ เบื้องต้นมี 183 ราย อันนี้ ไม่ได้หมายความว่า 183 รายเป็นผู้สัมผัส แต่เป็นมาตรการค้นหาเชิงรุก ทั้งนี้ให้มีการสุ่มตรวจต่อเนื่องโดยเฉพาะกรณีโรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ที่ระบุไม่ได้
“จากการค้นหาผู้สัมผัสรวม 33 ราย ซึ่งไม่มีอาการป่วย มีตั้งแต่ตรวจที่พักอาศัย ในชุมชน โรงแรม โรงพยาบาล โดย 19 รายเหมือนมีประวัติเสี่ยงสูง แต่อีก 14 รายไม่มีความเสี่ยง ทั้งหมดต้องสังเกตอาการ 21 วัน” นพ.โอภาส กล่าว และว่า จากการตรวจสอบสายพันธ์ ซึ่งปัจจุบันมีอยู่ 2 สายพันธุ์คือ 1. สายพันธุ์แอฟฟริกากลาง มีความรุนแรง 2. สายพันธุ์แอฟริกาตะวันตก ไม่มีความรุนแรง ซึ่งสายพันธุ์ที่มีการระบาดขณะนี้คือสายพันธุ์แอฟริกาตะวันตก ส่วนใหญ่เป็นชายวัยรุ่น และวัยกลางคน แต่สายพันธุ์นี้ก็มีสายพันธุ์ย่อยคือ A กับ B กรณีโดยสายพันธุ์ที่ระบาดในยุโรปคือสายพันธุ์ B.1 ส่วนชายไนจีเรียรายนี้พบว่าเป็นสายพันธุ์ A.2 ซึ่งระบาดมากในสหรัฐอเมริกา และที่อื่นๆ
นพ.โอภาส กล่าวถึงกรณีการติดต่อ ว่า โรคนี้ไม่ได้ติดต่อง่าย เชื้อจะอยู่ในตุ่ม ในแผลเป็นหลัก ต้องสัมผัสใกล้ชิด เดินเฉียดกันไม่ติดแน่นอน ติดยากกว่าโรคเอดส์ ซึ่งเป็นโรคเพศสัมพันธ์จริงๆ ตุ่มขึ้นภายใน 2 สัปดาห์จะแห้งแล้วหายไป ไม่แพร่เชื้อให้คนอื่นเอชไอวียังติดง่ายกว่า หากเทียบแล้วโรคฝีดาษวานีเทียบได้กับโรคอีสุกอีใส ทั้งนี้ ข้อแนะนำสำหรับประชาชนเน้นการล้างมือบ่อยๆ ด้วยเจลแอลกอฮอล์ เว้นระยะหว่าง แต่หากมีไข้ เจ็บคอ ต่อมน้ำเหลืองโต มีตุ่มน้ำตุ่มหนอง ให้รีบพบแพทย์ ไม่ควรหลบหนี เพราะการพบแพทย์จะได้รับการรักษา การหลบหนีเป็นการทำผิดกฎหมายประเทศไทย
เมื่อถามว่า ต้องระวังจังหวัดไหนเป็นพิเศษหรือไม่ นพ.โอภาส กล่าวว่า ไม่ต้องระบุจังหวัดใดจังหวัดหนึ่ง ทุกจังหวัดควรมีความตื่นตัว เพราะการเฝ้าระวังก็จะมีสถานพยาบาล เนื่องจากเมื่อผู้ป่วยมีตุ่มขึ้นก็จะไปรพ. เราจึงให้สถานพยาบาลมีความตื่นตัวเฝ้าระวัง ส่วนภูเก็ต เป็นจังหวัดคัดกรองเชิงรุกในกลุ่มเสี่ยงต่างๆ ซึ่งที่ผ่านมาไม่พบความเสี่ยงมาก คิดว่ามาตรการเหมาะสมกับสถานการณ์ ส่วนการเดินทางเข้าออกระหว่างประเทศ มีกฎระเบียบของนานาชาติ ต้องอาศัยความร่วมมือหลายหน่วยงาน อย่างกระทรวงต่างประเทศช่วยดูว่า ประเทศต้นทางมีการระบาดมากน้อยแค่ไหน และเจ้าหน้าที่ตำรวจตรวจคนเข้าเมือง เป็นด่านเบื้องต้น และด่านควบคุมโรคระหว่างประเทศ และกระทรวงคมนาคม ในฐานะเจ้าของช่องทาง ซึ่งขณะนี้ทุกหน่วยงานรับทราบเรื่องนี้ และร่วมมือกันอย่างใกล้ชิด ทั้งนี้ผลการประชุมคณะกรรมการองค์การอนามัยโลกเมื่อวันที่ 22 ก.ค.ที่ผ่านมายังไม่ยกระดับโรคฝีดาษวานรให้เป็นภาวะฉุกเฉินทางด้านสาธารณสุขระหว่างประเทศ
เมื่อถามว่ามีการตั้งข้อสังเกตว่าชายไนจีเรียอยู่ในประเทศไทยมาตั้งแต่ปี 2564 อาจจะมีการติดเชื้อภายในประเทศหรือไม่ นพ.โอภาส กล่าวว่า เนื่องจากเราไม่เจอตัวชายคนดังกล่าว ซึ่งประวัติชัดๆ ก็ไม่มี เป็นคนที่มีพฤติกรรมมไม่ตรงไปตรงมา บางข่าวบอกว่ามีการเดินทางเข้าๆ ออกๆ เป็นต้น เมื่อถามว่าจะต้องมีการตรวจเชิงรุกในกลุ่มใดเป็นพิเศษหรือไม่ นพ.โอภาส กล่าวว่า ก็มีการเฝ้าระวังคัดกรองอยู่ แต่ขอไม่พูดถึงกลุ่ม เพื่อไม่ให้มีการบูลลี่กัน
