รัฐซื้อ“หนี้เน่า”ประชาชน-ปลดเครดิตบูโร! “กับดักหนี้”ช่วย“คนไทย”หรือช่วย“ใคร?”

ปัญหาใหญ่ของประชาชนคนไทยในเวลานี้ ก็หนีไม่พ้นเรื่องของ “หนี้” และยังเป็นหนึ่งในปัญหาเป้าหมายหลักที่ รัฐบาล “แพทองธาร ชินวัตร” ต้องการเข้ามาสะสาง

เรื่อง “หนี้” ถือเป็นนโยบายอันดับต้นๆ ของ พรรคเพื่อไทย และถูกหยิบวางให้เป็นนโยบายลำดับแรกๆ ของรัฐบาล โดยที่ผ่านมาก็มีสารพัดนโยบายเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาเรื่องหนี้ ในทุกด้านในทุกมุม

แต่จนแล้วจนรอด! การทำงานของรัฐบาลเพื่อไทยตั้งแต่สมัยของ “เศรษฐา ทวีสิน” จนมาถึง “แพทองธาร ชินวัตร” รวมแล้วกว่า 1 ปี 7 เดือน ก็ยังไม่สามารถก้าวข้าม “กับดัก” เรื่อง “หนี้” ไปได้เสียที

ทั้งนี้ข้อมูลล่าสุด ณ ไตรมาส 3 ปี 2567 หนี้ครัวเรือนของไทยมีมูลค่าสูงถึง 16.34 ล้านล้านบาท และคิดสัดส่วนหนี้ต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (จีพีดี) อยู่ที่ 89%

ด้วยสารพันปัญหาหนี้ที่มีก็ฉุดรั้งให้ประชาชนคนไทยตาดำๆ ไม่มีช่องว่างที่จะหายใจ หรือมีช่องว่างที่จะทำมาหากินได้ต่อไป เพราะต้องสาละวนอยู่กับการหาเงินมา “ใช้หนี้”

เพราะหากจะยึดหลัก ไม่มี-ไม่หนี-ไม่จ่าย ก็คงตายแน่ โดยเฉพาะถ้ากู้หนี้นอกระบบ ขณะที่หนี้ในระบบก็มีทางรอดหน่อย เนื่องจากมีหลายช่องทาง มีหลายมาตรการ ที่เข้ามาช่วยอุ้มชู

ทั้งการปรับโครงสร้างหนี้ ทั้งโครงการ “คูณสู้ เราช่วย” มาตรการ “แก้หนี้ยั่งยืน” ของแบงก์ชาติ ของแบงก์พาณิชย์ ที่ทยอยออกมาอย่างต่อเนื่อง

แต่อย่างที่รู้กันว่า ในเมื่อเศรษฐกิจยังโงหัวได้ไม่ดี รายได้แต่ละครัวเรือนไม่ได้เพิ่มขึ้น ช่องทางการหาเงินเพิ่มก็สุดแสนจะลำบากยากเข็ญ ชาวบ้านชาวช่อง…บ่นกันไปทั่ว

ด้วยเหตุนี้…นโยบายการซื้อหนี้ประชาชนจากระบบธนาคาร พร้อมปลดออกจากเครดิตบูโร เพื่อให้เริ่มต้นชีวิตใหม่ จึงบังเกิดขึ้น เมื่อคราว อดีตนายกฯ “ทักษิณ ชินวัตร” ไปประกาศต่อหน้ามวลชนเสื้อแดงที่ จ.พิษณุโลก เมื่อหลายวันก่อน

ล่าสุด!! มือเศรษฐกิจคู่ใจอย่าง “พิชัย ชุณหวิชร” รองนายกฯและรมว.คลัง ก็โดดเข้ารับลูกพร้อมแย้มแนวทางชัดเจนแล้วว่า จะเริ่มจากหนี้เสียที่มีมูลหนี้ต่ำกว่า 1 แสนบาท ที่ปัจจุบันมีอยู่สักประมาณ 35% ของหนี้เสียทั้งระบบ ก่อน

เพราะหนี้เหล่านี้ เป็นหนี้ที่ไม่ยอมดำเนินการใดๆ ไม่ว่าจะเข้าโครงการ “คุณสู้เราช่วย” หรือไม่ยอมติดต่อกับธนาคาร และส่วนใหญ่เป็นหนี้เสียที่ไม่มีหลักประกัน ที่ส่วนใหญ่ก็เป็นพวกหนี้จากการบริโภค สินเชื่อบุคคล หนี้เสียจากบัตรเครดิต

นัยยะสำคัญที่รัฐบาล เลือกจะช่วยหนี้กลุ่มนี้ เพราะเห็นว่า เป็นรายเล็ก-รายน้อยที่มีจำนวนมาก หากปรับลด หรือตัดหนี้เสียออกไปจากระบบได้ ก็จะทำให้สัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อจีดีพีลดลงได้

หากลดลงได้ ตัวเลขก็ดี ฐานะก็ดี การเสี่ยงต่อการปรับลดเครดิตประเทศก็น้อยลง เรียกได้ว่า แต่งหน้าแต่งตัวให้สวยเข้าไว้ก่อน แต่ขณะเดียวกันก็หาทางอื่นเข้ามารองรับด้วย

ส่วนจะทำกันอย่างไร? ตรงนี้ยังไม่ชัดเจนนัก เพราะหน่วยงานบริหารหนี้ (เอเอ็มซี) ในเวลานี้ก็มีอยู่บ้างแล้ว ไม่ว่าจะเป็นของแบงก์รัฐ หรือของแบงก์เอกชน หรือที่เคยเป็นเอเอ็มซีแห่งชาติ ก่อนแปรสภาพ…ก็มีอยู่

แต่ปัญหาที่หลายฝ่ายหวาดระแวง เป็นไปในทิศทางเดียวกันหมดว่า เมื่อแก้ปัญหาแบบง่ายๆ เช่นนี้ สุดท้ายแล้ว ต้องตามแก้ปัญหากันอยู่ต่อไปเรื่อยๆ

เพราะ…“ฝ่ายก่อหนี้” ไม่ได้ตระหนักถึงปัญหาในภาพรวม ปัญหาที่มีต่อประเทศ หรือการทำให้เกิดการจงใจ “เบี้ยวหนี้” เกิดขึ้น แม้ว่ามีกำลังพอที่จะใช้หนี้ได้ แต่เมื่อรู้ว่า รัฐบาลจะโดดเข้ามาอุ้มชู ก็ปล่อยให้เป็นหนี้เสียซะ

ต้องยอมรับว่า ปัญหานี้เกิดขึ้นแน่ ต่อให้โลกสวยมองว่า ลูกหนี้เป็น “คนดี” ก็ตามทีเถอะ แต่หมูมาอยู่ในอวย ไม่โดดงับ ก็บ้าแล้ว พฤติกรรมเดิมๆ ก็จะกลับมา

ตรงนี้จะกลายเป็น “กับดักหนี้” ซ้ำซาก ซึ่งตัวอย่างจากหลายประเทศชัดเจนว่า มาตรการแบบนี้ ถ้าไม่มีวินัยทางการเงินคู่ขนานด้วยแล้ว ก็จะล้มเหลว เช่น โครงการพักหนี้เกษตรกร หรือคลินิกแก้หนี้ที่ช่วยได้แค่ 3.2 ล้านคน จากคนไทยที่เป็นหนี้กว่า 25.5 ล้านคน

แม้ความตั้งใจในการช่วยเหลือลูกหนี้ จะด้วยหวังผลการเมือง หรือจะมาจากใจจริง ก็ถือว่าเป็นเรื่องที่ดี ที่ต้องการดูแลลูกหนี้ ต้องการรักษาบาดแผล ต้องการกระตุ้นให้เศรษฐกิจดีขึ้น

แต่ในความตั้งใจนี้ ก็ต้องตามมาด้วยความรอบคอบ-ชัดเจน โดยเฉพาะการปรับพฤติกรรมลูกหนี้ ให้ตระหนักว่า เป็นหนี้ก็ต้องใช้หนี้ ไม่ใช่คิดแค่เพียงว่า เดี๋ยวรัฐก็เข้ามาช่วย

เชื่อเถอะ ชาวบ้านชาวช่องที่คิดเช่นนี้มีไม่น้อย ปัญหาคือ…ต้องเลือกช่วยเฉพาะคนที่หมดหนทางเท่านั้น และยิ่งหากต้องนำ “เงินภาษี” เข้าไปอุ้มด้วยแล้ว ก็เท่ากับว่า คนที่ได้ประโยชน์กลับไม่ใช่ “คนจน” ที่แท้จริง!!!

…………………………

คอลัมน์ : FC Focus by Virgo