“CCUS” เทคโนโลยีจัดการคาร์บอนวันนี้!! กำลังจะมาช่วย“เปลี่ยนโลก”

CCUS Technology : Decarbonize & Meet Net Zero Emission Goals

“…..ประเทศไทยกำลังเร่งพัฒนาเทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน เพื่อสนับสนุนเป้าหมายในการบรรลุความเป็นกลางทางคาร์บอน ภายในปี 2593 และเป้าหมายการปล่อยก๊าซเป็นศูนย์สุทธิภายในปี 2608 ..”

ปัจจุบัน การดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS ได้รับความสนใจในภาคอุตสาหกรรม Spotlight Nowadays in the Industry Sector เป็นอย่างมาก .. อย่างไรก็ตาม ช่องว่างระหว่างการใช้ประโยชน์ Utilization ซึ่งประกอบไปด้วยการนำ CO₂ กลับมาใช้ใหม่เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรม Feedstock in the Industry และการจัดเก็บ Storage ซึ่งประกอบไปด้วยการจัดเก็บ CO₂ ไว้ใต้ดิน Sequestering it in the Subsurface นั้น ยังคงมีระยะห่างอยู่มาก .. เป็นที่แน่นอนว่า การใช้ประโยชน์ Utilization และการจัดเก็บ Storage คือ เส้นทางที่ส่งเสริมซึ่งกันและกันในหลายประเด็นที่สำคัญ เมื่อพิจารณาจากคุณสมบัติเฉพาะของแนวทางจัดการ CO₂ ที่กำหนดไว้ .. ขณะที่บนเส้นทางหนึ่ง อาจเหมาะสมกว่าอีกเส้นทางหนึ่ง ทั้งนี้ เบื้องหลังโซลูชันข้อไขทั้ง 2 นี้ มีวิสัยทัศน์บนพื้นฐานแนวคิด ซึ่งแตกต่างกัน 2 ประการเกี่ยวกับการจะลดปริมาณการปล่อยคาร์บอนลงได้อย่างไร How to Reduce Carbon Footprint นั่นเอง ..

คำมั่นสัญญาของการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS ในภาคพลังงาน เคมี และการก่อสร้าง Energy, Chemical & Construction Sectors หรือในแง่มุมหนึ่งนั้น หมายถึงเราสามารถใช้ CO₂ ที่ปล่อยออกมากลับมาใช้ซ้ำอีกกี่ครั้งก็ได้ในภาคอุตสาหกรรม .. โดยในภาคอุตสาหกรรมเองนั้น CCU Technologies ได้ถูกใช้งานจริงมาหลายปีแล้ว .. อย่างไรก็ตาม มีเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงเกม Game-Changing Technologies บางอย่างเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งช่วยให้สามารถดักจับ CO₂ ที่เจือจางได้อย่างยั่งยืน และคุ้มค่าทางเศรษฐกิจ เช่น CO₂ จากโรงงานปูนซีเมนต์ หรือโรงกลั่น Cement Factory or a Refinery .. เทคโนโลยีล่าสุดที่เรียกว่า “Direct Air Capture” ช่วยให้สามารถดักจับ CO₂ ในชั้นบรรยากาศได้โดยตรง .. นอกจากนี้โอกาสทางการตลาดที่มีแนวโน้มดีในภาคส่วนต่างๆ เช่น ภาคพลังงาน เคมี และภาคการก่อสร้าง ซึ่งอยู่ระหว่างการพัฒนาให้ดีขึ้นอีกจากนี้ไป ..

ในทางกลับกัน การดักจับ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture & Storage : CCS จะดักจับ CO₂ โดยมิใช่เพื่อวัตถุประสงค์ในการนำกลับมาใช้ใหม่ แต่เพื่อการกักเก็บไว้ใต้ดินแบบธรรมดา และเรียบง่าย .. มีแหล่งธรณีวิทยาที่ปิดสนิท Underground Sequestration มากมาย เช่น แหล่งน้ำใต้ดินที่มีเกลือ Deep Saline Aquifers หรือแหล่งน้ำมันที่หมดลง Depleted Oil Fields ซึ่งสามารถกักเก็บ CO₂ ได้โดยมั่นใจว่าจะคงอยู่ในใต้ดินอย่างถาวรเป็นเวลาหลายพันปี ตราบใดที่มีการเลือกแหล่งกักเก็บที่เหมาะสม และมีการตรวจสอบการดำเนินการฉีดอัด CO₂ ลงไปอย่างระมัดระวัง ..

อย่างไรก็ตาม ในภาพรวมนั้น เทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS Technology คือ ชุดวิธีการที่ออกแบบมาเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก Mitigate Greenhouse Gas Emissions โดยการดักจับคาร์บอนไดออกไซด์ Capturing Carbon Dioxide : CO₂ จากแหล่งต่างๆ เช่น โรงไฟฟ้า Power Plants และโรงงานอุตสาหกรรม Industrial Facilities จากนั้นจึงจัดเก็บไว้ใต้ดินอย่างปลอดภัย หรือนำไปใช้สำหรับงานต่างๆ ได้อีกมากมาย .. เทคโนโลยี CCUS Technologies นี้ มีบทบาทสำคัญยิ่งต่อการลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ Reducing CO₂ Emissions และแก้ไขปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ Addressing Climate Change ..

รายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับกระบวนการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage: CCUS สรุปได้ดังนี้ :-

1.การดักจับ Capture :-

-CO₂ ถูกดักจับ และจัดเก็บจากแหล่งต่างๆ เช่น โรงไฟฟ้า Power Plants และโรงงานอุตสาหกรรม Industrial Facilities หรือจากชั้นบรรยากาศโดยตรง ด้วยเทคโนโลยีต่างๆ ..

-เทคโนโลยีเหล่านี้ จะคัดแยก CO₂ ออกจากก๊าซอื่น ๆ ในกระแสไอเสีย Exhaust Stream หรือจากอากาศ ..

-ตัวอย่างของเทคโนโลยีการดักจับ ได้แก่ การดูดซับทางเคมี Chemical Absorption, เมมเบรน Membranes และการดูดซับ Adsorption ..

2.การใช้ประโยชน์ Utilization :-

CO₂ ที่ถูกดักจับไว้ สามารถนำไปใช้งานได้หลายวิธี ได้แก่ การกู้คืนน้ำมันขั้นสูง Enhanced Oil Recovery : EOR หมายถึง การฉีดอัด CO₂ เข้าไปในแหล่งกักเก็บน้ำมัน Oil Reservoirs เพื่อเพิ่มกำลังการผลิตน้ำมัน Increase Oil Production, การผลิตทางเคมี Chemical Production ด้วยการใช้ CO₂ เป็นวัตถุดิบ Raw Material ในการผลิตสารเคมี เชื้อเพลิง และวัสดุอื่นๆ Production of Chemicals, Fuels & Other Materials รวมทั้งการผลิตวัสดุก่อสร้าง เช่น การนำ CO₂ เข้าไปในคอนกรีต Concrete และวัสดุก่อสร้างอื่นๆ Other Building Materials เป็นต้น ..

3.การจัดเก็บ Storage :-

หากไม่ได้ใช้ประโยชน์จาก CO₂ ที่ถูกดักจับไว้ ก็สามารถจัดเก็บไว้ได้อย่างถาวร และปลอดภัยใต้ดินในโครงสร้างทางธรณีวิทยา เช่น แหล่งกักเก็บน้ำมัน และก๊าซที่หมดแล้ว Depleted Oil & Gas Reservoirs หรือแหล่งน้ำใต้ดินที่มีเกลือ Saline Aquifers ทั้งนี้ การกักเก็บทางธรณีวิทยา Geological Storage นั้น เกี่ยวข้องกับการฉีดอัด CO₂ เข้าไปในแหล่งกักเก็บใต้ดินลึก Deep Underground Reservoirs ซึ่งสามารถกักเก็บได้อย่างถาวรเป็นพันปี ป้องกันไม่ให้ CO₂ เข้าสู่ชั้นบรรยากาศได้อย่างยอดเยี่ยม ..

ดังนั้น กระบวนการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage: CCUS จึงถือเป็นเทคโนโลยีสำคัญในการลดการปล่อย CO₂ จากโรงงานอุตสาหกรรม Industrial Facilities และโรงไฟฟ้า Power Plants ที่มีอยู่ สามารถช่วยบรรลุเป้าหมายด้านสภาพภูมิอากาศโลก และมีส่วนช่วยในการบรรลุเป้าหมายการปล่อยก๊าซเป็นศูนย์สุทธิ Achieving Net-Zero Emissions ภายในปี 2593 อีกทั้งยังให้ประโยชน์ทางเศรษฐกิจด้วยการสร้างอุตสาหกรรมใหม่ๆ และตำแหน่งงานอีกมากมายที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage: CCUS Process ..

อย่างไรก็ตาม ความท้าทายของ CCUS ยังมีอยู่อีกมากในปัจจุบัน เช่น ต้นทุนสูง High Costs .. การนำเทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS Technologies ไปใช้อาจมีค่าใช้จ่ายสูง โดยเฉพาะในระดับอุตสาหกรรม Industrial Scale รวมถึงความท้าทายทางเทคโนโลยีอื่นๆ Other Technological Challenges ในการพัฒนา และปรับปรุงประสิทธิภาพ และความคุ้มทุนของเทคโนโลยี CCUS และการกักเก็บในระยะยาว Long-Term Storage ซึ่งการรับรองความเสถียร และความปลอดภัยระยะยาว Long -Term Stability & Safety ของการกักเก็บคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Dioxide : CO₂ ในชั้นหินทางธรณีวิทยา Geological Storage นั้น ถือเป็นสิ่งสำคัญยิ่งที่จะต้องมีการพิจารณาดำเนินการอย่างรอบคอบจากนี้ไปพร้อมด้วย ..

การดักจับคาร์บอน Carbon Capture คือกุญแจสำคัญในการบรรลุเป้าหมายด้านสภาพภูมิอากาศ Key to Reaching Climate Goals ..

เมื่อเผชิญกับความท้าทายที่ร้ายแรง และเร่งด่วนจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ .. เทคโนโลยีการดักจับและจัดเก็บคาร์บอน Carbon-Capture & Storage : CCS Technologies จึงกลายมาเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพ และสร้างสรรค์ Robust & Innovative Tool ในการลดการปล่อยคาร์บอน Reduce Carbon Emissions และพัฒนาก้าวหน้าไปสู่เป้าหมายการปล่อยคาร์บอนเป็นศูนย์สุทธิ Net Zero Goals .. ในอนาคต ชุมชนพลังงานโลก Global Energy Community ต้องทำงานร่วมกันเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ และการใช้งาน CCS ให้สูงสุด และให้แน่ใจว่าศักยภาพด้านสภาพภูมิอากาศของ Carbon-Capture & Storage : CCS จะไม่ถูกผลาญไปโดยเปล่าประโยชน์ ..

โดยสรุป CCS เกี่ยวข้องกับการดักจับคาร์บอนจากกระบวนการอุตสาหกรรม การสำรวจ และการผลิต การขนส่ง และการฉีดอัดคาร์บอนลงในชั้นธรณีวิทยาใต้ดิน เพื่อจัดเก็บคาร์บอนไว้ไม่ให้ก่อมลพิษต่อบรรยากาศ และก่อให้เกิดผลกระทบต่อเรือนกระจก .. ในทำนองเดียวกัน การดักจับ การใช้ประโยชน์ และจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS ปฏิบัติตาม 2 ขั้นตอนแรกเช่นเดียวกับ Carbon-Capture & Storage: CCS แต่แทนที่จะกักเก็บคาร์บอนใต้ดิน คาร์บอน Carbon จะถูกแปลงเป็นสินค้าอุตสาหกรรมที่สามารถใช้ในกระบวนการอุตสาหกรรมอื่นๆ Other Industrial Processes หรือแปลงเป็นเชื้อเพลิงชีวภาพ และพลาสติกที่นำกลับมาใช้ใหม่ได้ Biofuel & Reusable Plastics ..

ตลาดการดักจับคาร์บอน Carbon Capture : CCS Market ซึ่งมีมูลค่า 3.28 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ในปี 2565 กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว โดยคาดการณ์ว่าจะมีอัตราการเติบโตต่อปี อยู่ที่ค่า CAGR 6.2% ตั้งแต่ปี 2566-2573 .. การเพิ่มขึ้นของ CCS ยังเห็นได้ชัดจากความพยายามดักจับ และจัดเก็บคาร์บอนที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วทั่วโลก จำนวนโครงการ CCSProjects ที่ถูกเสนอ หรืออยู่ระหว่างการพัฒนาคาดว่าจะสูงถึงกว่า 300 ล้านตันต่อปี ภายในปี 2573 ..

ตัวอย่างในตะวันออกกลาง ในช่วงต้นปี 2566 เป็นต้นมา พบว่า บริษัทน้ำมันแห่งชาติอาบูดาบี Abu Dhabi National Oil Company : ADNOC ได้เปิดตัวโครงการดักจับ และจัดเก็บคาร์บอนขนาดใหญ่แห่งแรกของโลก World’s First Carbon-Capture & Storage Project ในแหล่งกักเก็บเกลือใต้ดิน Underground Saline Reservoir โดยใช้เทคโนโลยีดักจับ และจัดเก็บคาร์บอน Carbon-Capture & Mineralisation : CCM ที่ได้รับรางวัล Earthshot .. โครงการนี้จะทำให้คาร์บอนถูกแปลงเป็นหินรูปร่างต่างๆ Rock Formations ในฟูไจราห์ Fujairah ซึ่งรับประกันการกักเก็บที่ถาวร และยั่งยืนยิ่งขึ้น ..

โครงการ CCUS Projects ในซาอุดีอาระเบีย Saudi Arabia, กาตาร์ Qatar และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ UAE ก็เช่นกัน พวกมันมีส่วนช่วยดักจับคาร์บอนไดออกไซด์ประมาณ 10% ของโลก ซึ่งคิดเป็น 40 ล้านตันต่อปี .. หากมองไปข้างหน้า ตำแหน่งผู้นำดังกล่าวไม่น่าจะเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เนื่องจาก Abu Dhabi National Oil Company : ADNOC เพียงแห่งเดียวมีเป้าหมายที่จะกักเก็บคาร์บอนไดออกไซด์ 5 ล้านตันต่อปี ภายในปี 2573 และภายในปี 2578 กาตาร์ Qatar มีเป้าหมายที่จะกักเก็บคาร์บอนไดออกไซด์มากกว่า 11 ล้านตันต่อปี ในขณะที่ซาอุดีอาระเบีย Saudi Arabia พยายามบรรลุเป้าหมายที่ทะเยอทะยาน เพื่อแตะระดับการจัดเก็บ CO₂ ถึง 44 ล้านตันต่อปี เป็นต้น ..

เป็นที่ชัดเจนว่า การเปิดใช้งานการดักจับคาร์บอนอย่างแพร่หลายทั่วโลก Enabling the Widespread Use of Carbon Capture จะช่วยต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ Combat Climate Change ได้อย่างแน่นอน .. การศึกษาเมื่อไม่นานนี้โดยศูนย์เพื่อการแก้ปัญหาสภาพอากาศ และพลังงาน Center for Climate & Energy Solutions ชี้ว่า หากแต่ละประเทศทั่วโลก มุ่งมั่นดำเนินการดักจับคาร์บอน Carbon Capture อย่างมีประสิทธิผลแล้ว จะสามารถลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลกได้ถึง 14% ภายในปี 2593 .. เมื่อนำมาผนวกรวมกับมาตรการลดการปล่อยคาร์บอนอื่นๆ แล้วพบว่า การดักจับคาร์บอน Carbon Capture ถือเป็นส่วนสำคัญที่สุดส่วนหนึ่งในการบรรเทาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ Most Crucial Pieces in the Puzzle of Mitigating Climate Change สำหรับอนาคตจากนี้ไป ..

อันที่จริง รายงานล่าสุดของคณะกรรมการระหว่างรัฐว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ Intergovernmental Panel on Climate Change: IPCC ระบุว่า เทคโนโลยีการดักจับคาร์บอน Carbon Capture Technologies คือ สิ่งสำคัญจำเป็นที่ “หลีกเลี่ยงไม่ได้ Unavoidable” ในแผนการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลก Global Emissions Reduction Plans ..

แม้ว่าจะดูมีแนวโน้มดี แต่ CCUS ยังคงต้องดำเนินการให้ก้าวหน้าอย่างมากขึ้นไปอีก .. จนถึงปัจจุบัน ทั่วโลกมีการดักจับคาร์บอนไดออกไซด์ CO₂ Capture เพียง 0.1% ในปี 2565 .. ยิ่งไปกว่านั้น ตลาดการดักจับคาร์บอนยังต้องมีการพัฒนาอีกมาก .. รายงานของ McKinsey พบว่า การนำเทคโนโลยีการดักจับคาร์บอน Carbon Capture Technologies มาใช้ทั่วโลกจะต้องขยายตัวมากกว่า 120 เท่าจากระดับปัจจุบัน ภายในปี 2593 เพื่อให้บรรลุเป้าหมายเป็นศูนย์สุทธิ Meet Net-Zero Targets ..

สิ่งนี้ทำให้เกิดคำถามสำคัญว่าจะต้องทำอย่างไรจึงจะปลดปล่อยพลังของการดักจับคาร์บอนได้อย่างเต็มที่ คำตอบส่วนหนึ่งของคำถามนี้อยู่ที่ความเป็นจริงในทางปฏิบัติของการดักจับคาร์บอน .. เทคโนโลยีใหม่กำลังให้ผลลัพธ์เชิงบวก แต่การนำไปใช้อย่างแพร่หลายนั้น ต้องเผชิญกับอุปสรรคต่อการใช้งานในกระแสหลัก รายงานของ McKinsey อีกฉบับ ได้ระบุเหตุผลหลายประการที่อาจเป็นเช่นนี้ ได้แก่ การขาดแหล่งรายได้ที่มั่นคง Lack of Established Revenue Streams ซึ่งทำให้การดำเนินธุรกิจมีความท้าทาย Making Business Cases Challenging รวมทั้งความกลัวต่อการรับรู้ของสาธารณชน Public Perception และภูมิทัศน์นโยบายที่ไม่เท่าเทียมกัน และไม่แน่นอน Uneven & Uncertain Policy Landscape เป็นต้น ..

การเจรจาอย่างตรงไปตรงมา และสร้างสรรค์ระหว่างภาคส่วนสาธารณะ ภาครัฐ และเอกชน คือ ความจำเป็นที่ขาดไม่ได้มาพร้อมด้วย เพื่อแก้ไขปัญหาในประเด็นการจัดการสภาพอากาศ และคาร์บอน Tackle Climate & Carbon Management Issues และเพื่อกำหนดเส้นทางที่ได้ผล และปฏิบัติได้จริง Effective & Practical Pathway Forward .. อุตสาหกรรมที่ยากต่อการลดการปล่อยคาร์บอน Hard-to-Abate Industries มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่ง ซึ่งรวมถึงอุตสาหกรรมพลังงาน Energy Industries, ผู้สนับสนุนเทคโนโลยี Technology Enablers, การเงินสีเขียวเพื่อสภาพอากาศ Climate Green Finance และผู้เล่นภาครัฐ Government Players ..

ในทำนองเดียวกันการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS คือเรื่องสำคัญ ซึ่งผู้เล่นในภาคส่วนสาธารณะ ภาครัฐ และเอกชน จะต้องร่วมมือกันเพื่อรับมือกับความท้าทายด้านสภาพอากาศที่รุนแรงจากนี้ไป .. นี่เป็นโอกาสที่ชัดเจนสำหรับผู้นำด้านพลังงาน เช่น กลุ่มประเทศในอ่าวเปอร์เซียที่จะเพิ่มความเป็นผู้นำด้านสภาพอากาศอีกขั้นหนึ่งด้วยการสร้างระบบนิเวศแบบองค์รวมสำหรับการจัดการคาร์บอน Creating a Holistic Ecosystem for Carbon Management ..

โอกาสทางเศรษฐกิจที่เกิดจากการดักจับคาร์บอน Carbon Capture นั้น มีมากมายมหาศาล โดย Exxon คาดการณ์ว่า ตลาดนี้จะมีมูลค่าสูงถึง 4 ล้านล้านเหรียญสหรัฐฯภายในปี 2593 .. ความร่วมมือระหว่างภาครัฐ และเอกชน จะเป็นกุญแจสำคัญในการปลดล็อคการดักจับ และจัดเก็บคาร์บอน ซึ่งเป็นความรับผิดชอบของภาคส่วนสาธารณะ และเอกชนที่จะต้องหาโอกาสเพิ่มเติมเพื่อพูดคุยกันอย่างเปิดเผย และเน้นการดำเนินการอย่างจริงจัง เมื่อทำเช่นนี้ได้ มนุษยชาติจะสามารถปลดปล่อยพลังของการดักจับคาร์บอน Unleash the Power of Carbon Capture ได้อย่างแท้จริง และสร้างยุคใหม่ในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลก New Era in Global Emissions Reduction ให้บรรลุความสำเร็จได้ในที่สุด ..

เทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS ในประเทศไทย และตัวอย่างที่มีอยู่ ..

จนถึงปัจจุบัน ประเทศไทย Thailand กำลังเร่งพัฒนาเทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS อย่างแข็งขันในวงกว้าง เพื่อสนับสนุนเป้าหมายในการบรรลุความเป็นกลางทางคาร์บอน Carbon Neutrality ภายในปี 2593 และเป้าหมายการปล่อยก๊าซเป็นศูนย์สุทธิ Net-Zero Emissions ภายในปี 2608 .. ตัวอย่างที่สำคัญ คือ โครงการ Eastern Thailand CCUS Hub Project ที่มีการวางโครงการ และแผนงานไว้ ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อลดการปล่อยก๊าซจากแหล่งอุตสาหกรรมต่างๆ ในจังหวัดระยอง และชลบุรี .. โครงการนี้ ใช้อ่าวไทย Gulf of Thailand ในการกักเก็บคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Dioxide : CO₂ Storage และใช้ประโยชน์จากแผนงานที่เน้นความประหยัด และเหมาะสมต่อขนาดเศรษฐกิจ Leverages Economies ด้วยการแบ่งปันโครงสร้างพื้นฐาน Sharing Infrastructure ที่มีใช้งานอยู่แล้วส่วนหนึ่ง ..

ประเด็นสำคัญของการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Key Aspects of Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS ในประเทศไทยนั้น ประกอบไปด้วย :-

–คำมั่นสัญญาของรัฐบาล Government Commitment : ประเทศไทย Thailand มุ่งมั่นที่จะบรรลุความเป็นกลางทางคาร์บอนภายในปี 2593 และการปล่อยก๊าซสุทธิเป็นศูนย์ภายในปี 2608 ..

– โครงการ CCUS Hub Project : โครงการริเริ่มสำคัญตามนโยบายภาครัฐ ซึ่งมุ่งเน้นไปที่การพัฒนา CCUS Hub ในจังหวัดระยอง Rayong และจังหวัดชลบุรี Chonburi โดยใช้ศักยภาพในการกักเก็บในอ่าวไทย Storage Potential in the Gulf of Thailand ..

–บทบาทของ ปตท.สผ. PTTEP’s Role : ปตท.สผ. PTT Exploration & Production Company Limited ซึ่งเป็นบริษัทน้ำมัน และก๊าซรายใหญ่ของไทย Major Thai Oil & Gas Company คือ ผู้นำในการพัฒนาการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS ในประเทศไทย รวมถึงการศึกษาความเป็นไปได้ Feasibility Studies และดำเนินโครงการนำร่อง Pilot Projects ..

–ศูนย์กลางการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน ของภาคตะวันออกของประเทศไทย Eastern Thailand CCUS Hub : ปัจจุบัน ปตท.สผ. PTT Exploration & Production Company Limited ได้แสดงความเป็นผู้นำในการศึกษาความเป็นไปได้สำหรับศูนย์กลาง CCUS Hub ในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก Eastern Economic Corridor : EEC เพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากพื้นที่ปฏิบัติการของกลุ่ม ปตท.และอุตสาหกรรมในพื้นที่ใกล้เคียง ..

–โครงการแหล่งก๊าซธรรมชาติอาทิตย์ Arthit Gas Field Project : ปตท.สผ.กำลังพัฒนาโครงการ CCUS ที่แหล่งก๊าซธรรมชาติอาทิตย์นอกชายฝั่ง ซึ่งคาดว่าจะเป็นโครงการ CCUS แห่งแรกที่ประสบความสำเร็จในประเทศไทยได้อย่างมั่นใจ ด้วยศักยภาพในการดักจับคาร์บอน Carbon Capture Capacity อยู่ที่อย่างน้อย 40 ล้านตันต่อปี ..

–กลุ่มพัฒนาเทคโนโลยี CCUS Technology Development Consortium : ปตท.สผ.ได้จัดตั้งกลุ่มพัฒนาเทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS Technologies ซึ่งนำโดยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย Chulalongkorn University เพื่อส่งเสริมความร่วมมือในการวิจัย และพัฒนา CCUS Technologies ..

–การมีส่วนร่วมของภาคอุตสาหกรรม Industry Involvement : โครงการ CCUS Hub Project เกี่ยวข้องกับความร่วมมือระหว่างบริษัทต่างๆ รวมถึงบริษัทในกลุ่ม ปตท. PTT Group, ปูนซีเมนต์ Cement, เหล็กกล้า Steel และภาคอุตสาหกรรมอื่นๆ Other Industrial Sectors อีกมากมาย ..

–โครงการสำรวจการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน ทางตอนเหนือของอ่าวไทย Northern Gulf of Thailand CCUS Exploration Project : ปตท.สผ. หรือ PTTEP ยังมีส่วนร่วมในการศึกษาวิจัยเพื่อประเมินศักยภาพของพื้นที่สำหรับการจัดเก็บ CO₂ ด้วย CCUS Technologies ในอ่าวไทยตอนเหนืออย่างจริงจังมาพร้อมด้วย ..

–การมุ่งเน้นภาคส่วนที่ลดการปล่อยคาร์บอนได้ยาก Focus on Hard-to-Abate Sectors : ตามข้อมูลของ IEA ระบุว่า CCUS Technologies ถือเป็นเทคโนโลยีที่สำคัญในการลดการปล่อยคาร์บอนในอุตสาหกรรมหนัก เช่น ปูนซีเมนต์ Cement, เหล็กกล้า Steel และอุตสาหกรรมเคมีภัณฑ์ Chemical Industries ซึ่งการลดการปล่อยคาร์บอนนั้นทำได้ยากโดยใช้วิธีการอื่น ..

–การดักจับคาร์บอนในเชิงปฏิบัติ Carbon Capture in Action : การดักจับคาร์บอนขนาดใหญ่ Large – Scale Carbon Capture ได้มีดำเนินการในเชิงพาณิชย์ Commercial Operation แล้วในประเทศไทย แม้ปัจจุบันจะยังไม่แพร่หลายมากนัก แต่ก็พบเห็นได้มากขึ้นในโรงงาน โรงไฟฟ้า และกระบวนการทางอุตสาหกรรมของไทย เช่น การผลิตวัสดุก่อสร้าง และคอนกรีต Building Materials & Concrete, การผลิตก๊าซถ่านหิน Coal Gasification, การผลิตเอธานอลสีเขียว Green Ethanol : C₂H₅OH Production, การผลิตเมทานอลสีเขียว Green CH₃OH Methanol และการผลิตปุ๋ย Fertilizer Production เป็นต้น ..

คาดหมายได้ว่า ความต้องการคาร์บอนเครดิตในอนาคต Carbon Credit Future Demand นั้น มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างมากมาย จากกระแสความตื่นตัว และความมุ่งมั่นทั้งในระดับชาติ ระดับองค์กร และในประชาคมโลก ซึ่งความตื่นตัวนี้ จะเป็นแรงผลักดันสำคัญที่ทำให้ตลาดซื้อขายคาร์บอนเครดิตในประเทศไทยเติบโตขึ้นไปพร้อมด้วย .. ดังนั้น นอกจากภาคพลังงาน ภาคอุตสาหกรรมหนัก และภาคการเกษตรแล้ว ผู้ประกอบการอุตสาหกรรมไฟฟ้า และอิเล็กทรอนิกส์ รวมทั้งภาคประชาสังคม จำเป็นต้องหันมาให้ความสำคัญกับมาตรการด้านสิ่งแวดล้อม และเริ่มดำเนินโครงการใหม่ๆ สำหรับการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และซื้อขายคาร์บอนเครดิตกันอย่างจริงจังมากขึ้นจากนี้ไป ซึ่งนั่นหมายถึง การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS Technologies ในประเทศไทย กลายเป็นความจำเป็นที่ขาดไม่ได้จากนี้ไป ..

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าในตลาดคาร์บอน Carbon Markets ปัจจุบัน ราคาคาร์บอนเครดิต Price Mechanism of Carbon Credits ในประเทศไทย จะยังคงไม่สูงมากนัก แต่ก็มีการประเมินไว้ว่า ราคาคาร์บอนเครดิต Price of Carbon Credits ในตลาดโลกมีแนวโน้มจะเพิ่มสูงขึ้นถึง 3.2-6 เท่า ซึ่งจะส่งผลให้คาร์บอนเครดิต Carbon Credits ในประเทศไทย มีราคาสูงขึ้นตามไปด้วยอีกอย่างน้อย 10 เท่า .. ดังนั้น หากผู้ประกอบการไทย สามารถปรับตัวได้เร็ว เช่น การทำธุรกิจคาร์บอนต่ำ Low Carbon Business หรือการซื้อขายคาร์บอนเครดิต Carbon Credit Trading และการมุ่งมั่นดำเนินธุรกิจในตลาดการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS Market เป็นต้น รวมทั้งการใช้กลยุทธ์ต่างๆ ด้านสิ่งแวดล้อมในการยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขันกับต่างประเทศ โดยเฉพาะในกลุ่มประเทศที่มีความเข้มงวดต่อมาตรการด้านสิ่งแวดล้อมสูง เช่น สหภาพยุโรป European Union : EU ซึ่งเป็นคู่ค้าสำคัญของไทย จะทำให้ผู้ประกอบการสัญชาติไทยได้รับประโยชน์อย่างมากมาย อีกทั้งยังจะสามารถดึงดูดลูกค้าที่มีแนวโน้มเลือกสินค้า และบริการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมได้มากขึ้นอีกด้วย ทั้งนี้เพื่อให้บรรลุเป้าหมายคาร์บอนเป็นกลาง Carbon Neutrality, การปล่อยคาร์บอนเป็นศูนย์สุทธิ Net-Zero Carbon Emission หรือเป้าหมายการลดก๊าซเรือนกระจกอื่นๆ Other GHG Reduction Goals สำหรับอนาคตระบบเศรษฐกิจ และสังคมของไทยที่เหนือชั้นกว่าให้สำเร็จได้ในที่สุด ..

นอกจากโครงการ CCUS Project ที่แหล่งก๊าซธรรมชาติอาทิตย์นอกชายฝั่ง Arthit Gas Field Project ซึ่งเป็นโครงการ CCUS แห่งแรกที่ประสบความสำเร็จแล้ว ประเทศไทย Thailand ในฐานะหนึ่งในประเทศเกษตรกรรมชั้นนำของโลกนั้น ยังคงมุ่งเน้นไปที่การประยุกต์ใช้พลังงานชีวภาพ พร้อมระบบดักจับ การใช้ประโยชน์ และจัดเก็บคาร์บอน  Bioenergy with Carbon Capture, Utilization & Storage : BECCUS Technology .. ทั้งนี้ เทคโนโลยีดังกล่าว มีศักยภาพอย่างมากสำหรับประเทศไทย เนื่องจากไทยมีแหล่งชีวมวลที่อุดมสมบูรณ์ Abundant Bioenergy Resources และมีการให้ความสำคัญกับเทคโนโลยีดักจับ การใช้ประโยชน์ และจัดเก็บคาร์บอน CCUS Technologies มากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญจากนี้ไป ..

พลังงานชีวภาพ Bioenergy ได้มาจากชีวมวล Biomass ซึ่งเป็นแหล่งพลังงานหมุนเวียน Renewable Energy Source และทำหน้าที่เป็นแหล่งจัดเก็บคาร์บอน หรืออ่างกักเก็บคาร์บอน Carbon Sinks ในระหว่างการเจริญเติบโต .. ในระหว่างกระบวนการทางอุตสาหกรรม Industrial Processes นั้น ชีวมวล Biomass ที่ถูกเผาไหม้ หรือผ่านกระบวนการ จะปล่อย CO₂ กลับสู่ชั้นบรรยากาศ .. เทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS Technologies ทำหน้าที่สกัดกั้นการปล่อย CO₂ สู่ชั้นบรรยากาศ และเปลี่ยนเส้นทางไปยังสถานที่กักเก็บทางธรณีวิทยา หรือจัดเก็บไว้ในคอนกรีต

ดังนั้น กระบวนการดังกล่าว จึงส่งผลให้ปล่อย CO₂ เป็นศูนย์สุทธิ และบางกรณี ก็ถือว่า พวกมันสามารถทำให้เกิดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์เป็นลบสุทธิ Net Negative Emissions of Carbon Dioxide : CO₂ ได้อีกไปพร้อมด้วย แม้ว่าการเปลี่ยนแปลงนี้ อาจมีผลในเชิงบวก หรือเชิงลบขึ้นอยู่กับการปล่อยคาร์บอนที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโต Biomass Growth, การขนส่ง Transport และการแปรรูปของชีวมวล Processing of Biomass .. การพิจารณาด้านสิ่งแวดล้อม พบว่า CO₂ ที่มีแหล่งกำเนิดจากชีวมวลไม่ได้ถูกปล่อยออกมาจากโรงไฟฟ้าที่ใช้ชีวมวล Biomass Fuelled Power Plants เท่านั้น แต่ยังรวมถึงในระหว่างการผลิตเยื่อกระดาษที่ใช้ทำกระดาษ และในการผลิตเชื้อเพลิงชีวภาพ Production of Biofuels เช่น ไบโอแก๊ส Biogas และไบโอเอธานอล Bioethanol .. ในการนี้ เทคโนโลยี BECCUS Technology ยังสามารถใช้ในกระบวนการอุตสาหกรรม เช่น การผลิตซีเมนต์ และอุตสาหกรรมหนักอื่นๆ ในประเทศไทยได้เป็นอย่างดีอีกด้วย ..

ตัวอย่างในประเทศไทยที่โดดเด่นน่าสนใจอีกตัวอย่างหนึ่ง ได้แก่ การที่บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) กำลังพิจารณาก่อสร้างโรงงานผลิตเมทานอลสีเขียว Green Methanol : CH₃OH Production Facility ด้วยค่าใช้จ่ายลงทุนประมาณ 3,100 ล้านบาท เพื่อสนับสนุนแผนลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ Reduce Carbon Dioxide : CO₂ Emissions และผลิตเชื้อเพลิงจากเมทานอล Methanol-Derived Fuels จากพืชด้วยเทคโนโลยีพลังงานชีวภาพ พร้อมระบบดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Bioenergy with Carbon Capture, Utilization & Storage : BECCUS Technology ..

โดยทั่วไป เมทานอล Methanol : CH₃OH จะถูกผลิตขึ้นจากเชื้อเพลิงฟอสซิล Fossil Fuels แต่จากนี้ไป ปตท.วางแผนที่จะใช้วิธีการผลิตไบโอเมทานอลสีเขียว Green Biomethanol : CH₃OH โดยใช้ชีวมวล Biomass หรือเทคนิคการดักจับคาร์บอน Carbon Capture Technique ..

ปตท.ได้แสวงความร่วมมือกับ ThyssenKrupp Uhde ซึ่งเป็นหน่วยงานในเครือ ThyssenKrupp AG กลุ่มบริษัทวิศวกรรมอุตสาหการ และเหล็กกล้าของประเทศเยอรมนี Germany ดำเนินการศึกษาความเป็นไปได้สำหรับโครงการเมทานอลสีเขียว Green Methanol : CH₃OH Project ในประเทศไทย ..

“บุรณิน รัตนสมบัติ” หัวหน้าฝ่ายธุรกิจใหม่ และโครงสร้างพื้นฐานของ ปตท. กล่าวว่า การศึกษาการออกแบบวิศวกรรมเบื้องต้น ได้เสร็จสิ้นเมื่อต้นปีที่ผ่านมา อันเป็นการปูทางให้ ปตท.พิจารณาว่าจะพัฒนาการผลิตเมทานอลสีเขียวเชิงพาณิชย์ Develop Commercial Production of Green Methanol : CH₃OH ได้อย่างไร ซึ่งผลการศึกษาพบว่า บริษัท ปตท.จะสามารถผลิตเมทานอลสีเขียว Green Methanol : CH₃OH ได้อย่างน้อย 100,000 ตันต่อปีจากกระบวนการดักจับคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Capture Process และกำลังการผลิตอาจเพิ่มเป็นได้มากกว่า 2 ล้านตันต่อปี หากผนวกการใช้วัตถุดิบชีวมวล Biomass ที่มีอย่างมากมายในประเทศไทย โดยกำลังไฟฟ้าที่ใช้ในโรงงาน และการผลิตเมทานอลสีเขียว Electricity to Operate the Green Methanol Factory นั้น จะมาจากพลังงานหมุนเวียน Renewable Energy ..

ทั้งนี้ นอกจากตัวอย่างจากกลุ่ม ปตท.PTT Group แล้ว ยังมีตัวอย่างที่น่าทึ่งในกลุ่มธุรกิจการก่อสร้างของไทยมาพร้อมด้วย .. ต้นปี 2568 ที่ผ่านมา สมาคมผู้ผลิตปูนซีเมนต์ไทย Thai Cement Manufacturers Association : TCMA ร่วมกับศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติของสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ National Nanotechnology Center of the National Science and Technology Development Agency : NSTDA และพันธมิตรจากหน่วยงานภาครัฐ Government Agencies, อุตสาหกรรม Industries, สถาบันวิจัย Research Institutions และสถาบันการศึกษา Academia ได้ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ Memorandum of Understanding : MoU เพื่อจัดตั้งพันธมิตรดักจับ ใช้ประโยชน์ และจัดเก็บคาร์บอนแห่งประเทศไทย Thailand Carbon Capture, Utilisation & Storage Alliance : TCCA โดยโครงการนี้ จะช่วยพัฒนาเทคโนโลยีการดักจับ ใช้ประโยชน์ และกักเก็บคาร์บอน CCUS Technologies เพื่อช่วยให้อุตสาหกรรมปูนซีเมนต์ในประเทศไทย Thailand’s Cement Industries มีส่วนร่วมอย่างสำคัญต่อการบรรลุเป้าหมายการปล่อยก๊าซเป็นศูนย์สุทธิ Net Zero Emissions ภายในปี 2593 ให้สำเร็จได้ในที่สุดจากนี้ไป ..

คาดการณ์ตลาดการดักจับ การใช้ และการจัดเก็บคาร์บอนทั่วโลก Global Carbon Capture, Utilisation & Storage : CCUS Market ..

ตลาดการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอนทั่วโลก Global Carbon Capture, Utilisation & Storage : CCUS Market กำลังเติบโตอย่างมาก โดยได้รับแรงหนุนจากความกังวลที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ Climate Change และความจำเป็นในการลดการปล่อยคาร์บอน Carbon Emission Reduction คาดว่า ตลาดนี้จะมีมูลค่าเพิ่มขึ้นอย่างมากในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า โดยมีการคาดการณ์ว่า รายได้จะเพิ่มขึ้นอย่างมาก และมีอัตราการเติบโตต่อปีที่โดดเด่น ..

อ้างถึงข้อมูลการสำรวจตลาดของ Precedence Research พบว่า ขนาดธุรกิจในตลาดการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอนทั่วโลก Global Carbon Capture, Utilisation & Storage : CCUS Market จะมีมูลค่า 8.92 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ในปี 2568 และคาดว่าจะพุ่งสูงขึ้นถึงประมาณ 50.70 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ในปี 2578 ด้วยอัตราการเติบโตต่อปี Compound Annual Growth Rate : CAGR หมายถึง อัตราผลตอบแทนสำหรับการลงทุนในตลาดการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอนทั่วโลก Global Carbon Capture, Utilisation & Storage : CCUS Market ที่เติบโตจากยอดดุลเริ่มต้นไปถึงยังยอดดุลสิ้นสุด รวมสมมติฐานว่ากำไรจะถูกนำกลับมาลงทุนหมุนเวียนใหม่ทุกสิ้นปีของช่วงอายุการลงทุน อยู่ที่ค่า CAGR 21.37% ในช่วงระยะเวลาที่คาดการณ์ ปี 2568-2578 ..

มูลค่าตลาดการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน CCUS Market ของอเมริกาเหนือ North America ภูมิภาคเดียว ทะลุ 2.70 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ในปี 2567 และขยายตัวอยู่ที่ค่า CAGR 21.40% ในช่วงระยะเวลาคาดการณ์ .. การกำหนดขนาดตลาด และการคาดการณ์อิงตามรายได้ โดยใช้ปี 2567 เป็นปีฐาน ซึ่ง อเมริกาเหนือ North America คือผู้นำตลาดโลกด้วยส่วนแบ่งการตลาดสูงสุด Highest Market Share อยู่ที่ 37% ในปี 2567 .. ทั้งนี้ หากจำแนกตามประเภทผลิตภัณฑ์ Product Type พบว่า กลุ่มก่อนการเผาไหม้ Pre-Combustion Segment มีส่วนแบ่งการตลาดสูงสุด อยู่ที่ 66% ในปี 2567 และเมื่อจำแนกตามการใช้งาน Applications กลุ่มการผลิตกำลังไฟฟ้า Power Generation Segment มีส่วนแบ่งรายได้ในตลาดสูงสุด อยู่ที่ 65.5% ในปี 2567 ..

อย่างไรก็ตาม ตลาดการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน CCUS Market ในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก Asia-Pacific Region กำลังเติบโตอย่างมาก โดยมีการคาดการณ์ว่าจะมีการขยายตัวอย่างมากในอีกไม่กี่ปีข้างหน้าเช่นกัน .. ตลาดในภูมิภาค Asia-Pacific นี้ มีมูลค่าประมาณ 6.9 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ในปี 2567 และคาดว่าจะเติบโตถึง 37.5 พันล้านเหรียญสหรัฐฯในปี 2576 ด้วยอัตราการเติบโตต่อปี อยู่ที่ค่า CAGR 6.5% ในช่วงระยะเวลาที่คาดการณ์ ..

ทั้งนี้ การจะบรรลุศักยภาพสูงสุดของการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilisation & Storage : CCUS ในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก Asia-Pacific Region นี้ จำเป็นต้องมีการลงทุนจำนวนมาก โดยเฉพาะในโครงสร้างพื้นฐานด้านการขนส่ง Shipping Infrastructure .. การลงทุนในเทคโนโลยีดักจับคาร์บอน Investment in Carbon Capture Technologies ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จะต้องแตะระดับถึงเกือบ 1 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ต่อปีโดยเฉลี่ย ระหว่างปี 2568-2573 ..

ประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก Asia-Pacific Region หลายชาติ เช่น ประเทศไทย Thailand กำลังเร่งดำเนินการลดการปล่อยคาร์บอน และกำลังตรวจสอบความเป็นไปได้ เพื่อประยุกต์ใช้เทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilisation & Storage : CCUS Technologies อย่างจริงจังในฐานะกลยุทธ์บรรเทาผลกระทบที่สำคัญ Key Mitigation Strategy .. บางประเทศ ยังใช้กลไกการกำหนดราคาคาร์บอน Carbon Pricing Mechanisms เพื่อเป็นแรงจูงใจให้เกิดโครงการ CCUS Projects ใหม่ๆ .. ทั้งนี้ แม้ว่าศักยภาพของการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilisation & Storage : CCUS ในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกจะมีความสำคัญ แต่ความท้าทายต่างๆ เช่น การเข้าถึงพื้นที่จัดเก็บใต้ดินในประเทศที่สามารถใช้งานได้จริง Viable Domestic Underground Storage และระดับความพร้อมของกฎระเบียบที่แตกต่างกัน Varying Levels of Regulatory Maturity นั้น จำเป็นต้องได้รับการแก้ไขปรับปรุงให้ดีขึ้นไปกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ..

อย่างไรก็ตาม สำหรับตลาดการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน CCUS Market ของประเทศไทย โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมปิโตรเลียม Petroleum, โรงไฟฟ้า Power Plants และเคมีภัณฑ์ Chemicals ซึ่งรวมถึงการผลิตพลังงานชีวมวลภาพพร้อมระบบดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Bioenergy with Carbon Capture, Utilisation & Storage : BECCUS นั้น ต่างให้ความสนใจการประยุกต์ใช้ CCUS Technologies มากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ เพื่อบรรลุเป้าหมายการปล่อยคาร์บอนเป็นศูนย์สุทธิ Achieve their Net-Zero Targets ..

ความพยายามในการดำเนินโครงการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน CCUS Projects ของไทย มุ่งเน้นไปที่การบรรลุเป้าหมายการปล่อยคาร์บอนเป็นศูนย์สุทธิ ภายในปี 2608 และตั้งเป้าหมายที่จะลดการปล่อยคาร์บอนลง 55% ภายในปี 2608 ไปพร้อมด้วย .. ประเทศไทย มีศักยภาพในการกักเก็บ CO₂ ได้ถึง 2.69 GtCO₂ และกำลังพัฒนาโครงการนำร่องต่างๆ รวมถึงโครงการนำร่องอาทิตย์ Arthit Pilot Project, โครงการนำร่องลุ่มน้ำ Kra Basin Pilot Project และโครงการนำร่อง BLCP เป็นต้น .. นอกจากนี้ ประเทศไทย Thailand ยังมีแผนที่จะบรรลุโครงการ CCUS Hub Project ที่มีศักยภาพในการดักจับคาร์บอน Carbon Capture Capacity ได้อยู่ที่ 40 ล้านตันต่อปี Mtpa ภายในปี 2593 มาพร้อมด้วย ..

คาดหมายได้ว่า ตลาดการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage: CCUS Market ในประเทศไทย กำลังเติบโต โดยได้รับแรงผลักดันจากความมุ่งมั่นของรัฐบาล Government Commitment ที่จะบรรลุความเป็นกลางทางคาร์บอน Carbon Neutrality ภายในปี 2593 และปล่อยก๊าซเรือนกระจกเป็นศูนย์สุทธิ Net-Zero Emissions ภายในปี 2608 โดยโครงการสำคัญ ได้แก่ การจัดตั้งโครงการ Thailand CCUS Hub และการก่อตั้งกลุ่มพันธมิตรการดักจับ ใช้ประโยชน์ และจัดเก็บคาร์บอนแห่งประเทศไทย หรือ Thailand Carbon Capture, Utilisation & Storage Alliance : TCCA เพื่อส่งเสริมความร่วมมือ และการพัฒนาเทคโนโลยี คาดว่า ตลาดในประเทศไทยนี้จะเติบโตได้อย่างมีนัยสำคัญ ด้วยศักยภาพสำหรับโครงการ CCUS Projects ขนาดใหญ่ในภาคพลังงาน และภาคอุตสาหกรรม Energy & Industrial Sectors โดยเฉพาะในภูมิภาคชายฝั่งตะวันออก Eastern Seaboard Region ..

สรุปส่งท้าย ..

แม้อุตสาหกรรมถ่านหิน น้ำมัน และก๊าซธรรมชาติ Coal, Oil & Natural Gas Industries จะอยู่ในช่วงขาลง และถดถอยรุนแรงในรอบ 20 ปี แต่ยุคน้ำมันราคาถูกก็ยังคงยืดออกไปอีกนาน ขณะที่อุณหภูมิของโลกกำลังสูงขึ้นเรื่อยๆ .. กระบวนเปลี่ยนผ่านพลังงาน Energy Transition ต้องใช้เวลาสักระยะหนึ่งในการปรับตัว .. นักวิทยาศาสตร์ ประสานเสียงชี้ว่า อุณหภูมิโลกที่ร้อนขึ้นมาจากสาเหตุหลัก ได้แก่ สัดส่วนของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Dioxide : CO₂ และก๊าซเรือนกระจก Green House Gases : GHGs ในบรรยากาศที่เพิ่มขึ้นจากการบริโภคเชื้อเพลิงฟอสซิล Fossil Fuels ..

ดังนั้น ทางออกของมนุษยชาติ นอกจากจะลดเลิกการใช้ถ่านหิน น้ำมัน และก๊าซธรรมชาติ Coal, Oil & Natural Gas รวมทั้ง เปลี่ยนไปใช้เชื้อเพลิงจากแหล่งพลังงานทางเลือก พลังงานทดแทน และพลังงานหมุนเวียน Renewable Energy Sources ที่สะอาดกว่าเป็นฐานการบริโภคหลักแล้ว การดึง กระชาก ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Dioxide : CO₂ หรือก๊าซเรือนกระจก Green House Gases : GHGs อื่นๆ ออกไปจากบรรยากาศโดยตรง แล้วนำไปทำประโยชน์ หรือนำมาผลิตเป็นเชื้อเพลิง และผลิตภัณฑ์อื่นๆ อีกมากมาย หรือจัดเก็บไว้ใต้ดินอย่างถาวร จึงกลายเป็นอีกทางเลือกที่น่าสนใจ ..

ด้วยความจริงที่ว่า มนุษยชาติ ไม่เคยได้ขาดแคลนแหล่งพลังงาน Energy Sources เลย พวกเราสามารถหยิบพวกมันออกจากอากาศ เพื่อใช้พวกมันเป็นแหล่งพลังงานหมุนเวียน Renewables ได้ไม่จบสิ้น .. ปัญหาด้านพลังงานจริง ๆ ของมนุษยชาติ จึงอยู่ที่ประเด็นเรื่องราคานั่นเอง ..

เทคโนโลยีการปล่อยมลพิษเป็นลบสุทธิ Negative Emissions Technologies : NETs และเทคนิคในการดักจับคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศโดยตรง Direct Air Capture : DAC หรือเทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS Technologies คือ ข้อไขที่สมบูรณ์แบบ .. การดำเนินการเพื่อลดสัดส่วนก๊าซเรือนกระจก และนำคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Dioxide : CO₂ ไปใช้ประโยชน์ หรือเก็บกักไว้ใต้ดินในรูปแบบของเกลือคาร์บอเนต Carbonate Salt ทั้งยังสามารถนำคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Dioxide : CO₂ ที่ดักจับได้ไปดำเนินการผนวกรวมกับไฮโดรเจน Hydrogen : H₂ ที่มาจากการแยกน้ำของพลังงานทางเลือก ก็จะได้สารไฮโดรคาร์บอน Hydrocarbons แล้วนำมาใช้เป็นเชื้อเพลิง Fuels โดยตรงได้อีกครั้งแล้วครั้งเล่า ..

การกำจัดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Dioxide Removal : CDR ออกไปจากชั้นบรรยากาศ หรือที่เรียกว่า การกำจัดคาร์บอน Carbon Removal, การกำจัดก๊าซเรือนกระจก Greenhouse Gas Removal : GGR, การดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS หรือการปล่อยก๊าซมลพิษเป็นลบสุทธิ Negative Emissions นั้น คือกระบวนการที่ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Dioxide : CO₂ ถูกกำจัดออกไปจากชั้นบรรยากาศด้วยกิจกรรมของมนุษย์โดยเจตนา และจัดเก็บไว้อย่างถาวรในทางธรณีวิทยา ใต้ชั้นหิน บนบก หรืออ่างเก็บน้ำ ชายฝั่งทะเล ในมหาสมุทร หรือเพื่อใช้ประโยชน์สำหรับการผลิตเคมีภัณฑ์ และผลิตภัณฑ์อื่นๆ เช่น เชื้อเพลิง Fuels, วัสดุก่อสร้าง หรือปูนซีเมนต์ Construction Materials or Cement เป็นต้น ..

กิจกรรมการกำจัดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Dioxide Removal : CDR รูปแบบอื่นๆ เช่น การอนุรักษ์ฟื้นฟูป่าไม้, การปลูกป่า, การปฏิบัติทางการเกษตรที่กักเก็บคาร์บอนในดิน Agricultural Practices that Sequester Carbon in Soils หรือ Carbon Farming, การฟื้นฟูพื้นที่ชุ่มน้ำ Wetland Restoration และแนวทางสู่คาร์บอนสีน้ำเงิน Blue Carbon Approaches เช่น หญ้าทะเล Sea Grasses, ป่าชายเลน Mangroves และหนองน้ำเค็ม Salt Marshes ตามชายฝั่ง เป็นต้นนั้น ได้รับการคาดหมายว่าจะกำจัด CO₂ ได้ประมาณ 2 Gigatons ต่อปีเท่านั้น ซึ่งเทียบเท่ากับเพียง 4% ของก๊าซเรือนกระจกที่ปล่อยออกมาต่อปีโดยกิจกรรมของมนุษย์จากการบริโภคเชื้อเพลิงฟอสซิล Fossil Fuels ..

การบรรลุเป้าหมายการปล่อยมลพิษเป็นศูนย์สุทธิ Net-Zero Emissions Targets ในปี ค.ศ.2050 หรือปี พ.ศ.2593 นั้น เหนือสิ่งอื่นใด จำเป็นต้องลดการปล่อยคายมลพิษ Emissions Reductions อย่างรวดเร็ว และจริงจังมากกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งคาดว่าจะมาจากความพยายามต่างๆ เช่น การเปลี่ยนเชื้อเพลิงฟอสซิล Fossil Fuel Replacement ไปใช้เชื้อเพลิงสีเขียว Green Fuels รูปแบบต่าง ๆ เป็นหลักแทน และการปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้พลังงาน Energy Efficiency Improvement เป็นต้นนั้น ยังคงไม่เพียงพอที่จะบรรลุเป้าหมายการปล่อยมลพิษเป็นศูนย์สุทธิ Net-Zero Emissions Targets ที่มุ่งหวังได้ ..

ดังนั้น จึงเป็นที่ชัดเจนมากขึ้นเรื่อยๆ ว่า เครื่องมือหลักสำคัญอีกประการหนึ่งที่เป็น CCUS Technologies หมายถึง การกำจัดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Dioxide : CO₂ ออกไปจากชั้นบรรยากาศ Removing Carbon Dioxide: CO₂ from the Atmosphere ด้วยเทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage: CCUS Technologies นั้น จึงถือเป็นความจำเป็นสำคัญยิ่งยวดที่ขาดไม่ได้ เพื่อหลีกเลี่ยงภาวะโลกร้อน ซึ่งอุณหภูมิกำลังจะพุ่งสูงเกินจุดเล็งอยู่ที่ค่าแตกต่างกัน ประมาณ 1.5-2^oC และด้วยความเป็นจริงของสถานการณ์ด้านสภาพอากาศ ชี้ให้เห็นชัดเจนว่า แทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่จะบรรลุเป้าหมายที่กำหนดตามข้อตกลงปารีส Paris Agreement โดยไม่ใช้ประโยชน์จากข้อไขการกำจัดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ Carbon Dioxide Removal : CDR ด้วย CCUS Technologies .. ด้วยเหตุนี้ เป้าหมายการปล่อยมลพิษเป็นศูนย์สุทธิ Net-Zero Emissions Targets ด้วยการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีการปล่อยมลพิษเป็นลบสุทธิ Negative Emissions Technologies : NETs เช่น CCUS Technologies นี้มาพร้อมด้วย จึงได้รับความสนใจเพิ่มขึ้นเป็นอย่างมากจากนักวิจัย รัฐบาล นักลงทุน ผู้ประกอบการ และองค์กรต่างๆ ที่มีเป้าหมายที่มุ่งมั่นทะเยอทะยานด้านสภาพอากาศ ..

การดำเนินการบรรเทาผลกระทบทั่วโลกเชิงรุกจากวิกฤติสภาพอากาศ Proactive Global Actions to Mitigate the Impacts of the Climate Crisis ด้วยข้อกำหนดที่เหมาะสมจากนโยบายภาครัฐของแต่ละประเทศสำหรับการใช้งานเทคโนโลยีการปล่อยมลพิษเป็นลบสุทธิ Negative Emissions Technologies : NETs เพื่อให้บรรลุเป้าหมายด้านสภาพอากาศ Climate Goals และเป้าหมายด้านพลังงานสะอาดสีเขียว Green Energy Targets รวมถึงการบริหารจัดการน้ำ ชายฝั่งทะเล อาหาร ป่าไม้ และที่ดินที่สอดคล้องกันมาพร้อมด้วยนั้น ได้กลายเป็นความจำเป็นสำคัญยิ่งยวดที่ขาดไม่ได้ หมายถึงด้วยนโยบายภาครัฐที่เหมาะสมด้วยความร่วมมือจากภาครัฐ เอกชน และภาคประชาสังคม ได้รับการคาดหวังว่า การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีการปล่อยมลพิษเป็นลบสุทธิ Negative Emissions Technologies : NETs และเทคโนโลยีการดักจับ การใช้ประโยชน์ และการจัดเก็บคาร์บอน Carbon Capture, Utilization & Storage : CCUS Technologies คือข้อไขสำคัญที่จะช่วยมนุษยชาติให้บรรลุเป้าหมายที่จะมิให้อุณหภูมิโลกสูงขึ้นเกินจุดเล็งที่ 1.5^oC เหนือระดับก่อนยุคอุตสาหกรรมได้สำเร็จในที่สุดสำหรับอนาคตจากนี้ไป ..

…………………………………

คอลัมน์ : Energy Key

By โลกสีฟ้า ..

สนับสนุนคอลัมน์ โดย E@ บริษัท พลังงานบริสุทธิ์ จำกัด (มหาชน)

ขอบคุณเอกสารอ้างอิง :-

Carbon Capture Utilisation and Storage – Energy System | IEA :-

https://www.iea.org/energy-system/carbon-capture-utilisation-and-storage

Why Carbon – Capture Tech is Key to Reaching Climate Goals | The World Economic Forum :-

https://www.weforum.org/stories/2023/10/why-carbon-capture-is-key-to-reaching-climate-goals

Carbon Capture and Storage | PPTEP :-

https://www.pttep.com/en/our-company/ep-net-zero-2050/carbon-capture-and-storage

What is a Carbon Sink? | ClientEarth :-

https://www.clientearth.org/latest/news/what-is-a-carbon-sink/#:~:text=A%20carbon%20sink%20is%20anything,fossil%20fuels%20or%20volcanic%20eruptions

TCMA Launches Thailand CCUS Alliance for Net Zero | Bangkok Post :-

https://www.bangkokpost.com/thailand/pr/2994831/tcma-launches-thailand-ccus-alliance-for-net-zero

Carbon Capture And Storage Market |  Precedence Research :-

https://www.precedenceresearch.com/carbon-capture-and-storage-market#:~:text=The%20global%20carbon%20capture%20and,21.37%25%20from%202025%20to%202034

Earth Overhaul | Saving Planet Earth from Climate Change Documentary :-

https://photos.app.goo.gl/3qLWAqW541RdtBLp7

Extract CO2 from Air & Use It to Create Synthetic Fuels :-

https://photos.app.goo.gl/eBYLBi9fgEfx1Gos5

Carbon Capture and Storage | Industrial – Scale Capture of CO2 From Ambient Air :-

https://goo.gl/photos/8bLYuxubbgrKbR789