รู้แล้วถึงบางอ้อ! เพจดังช่วยเฉลย แผ่นดินไหวทำไมตึกใหม่ๆ ร้าว แต่ตึกเก่าๆ ไม่เป็นอะไร
เมื่อวันที่ 29 มี.ค. เพจเฟซบุ๊กผู้บริโภค ได้แชร์โพสต์ความรู้ของเพจ Curiosity Channel คนช่างสงสัย ที่ได้ให้ความรู้เกี่ยวกับตึกหลังจากที่มีเหตุการณ์แผ่นดินไหว โดยระบุ ไขความกระจ่างเรื่องราวของตึกรับทราบนะ #ผู้บริโภค
โดย เพจเฟซบุ๊ก Curiosity Channel คนช่างสงสัย เห็นหลายคนโพสต์ว่า เมื่อเจอแผ่นดินไหว ทำไมตึกเก่าๆ ไม่ร้าวเลย แต่ตึกใหม่ๆ กลับร้าว ตึกใหม่ๆ ไม่แข็งแรงหรือเปล่า
ไม่ใช่ครับ
TLDR สำหรับคนอยากอ่านสั้นๆ มีคนสรุปมาให้
แผ่นดินไหวทำให้หลายคนสงสัยว่าทำไมตึกใหม่ๆ ร้าว แต่ตึกเก่าๆ ไม่เป็นอะไร คำตอบคือ “มาตรฐานการออกแบบอาคารสมัยใหม่” ตั้งแต่ปี 2550 เป็นต้นมา เน้นให้โครงสร้างมี “ความเหนียว” ซึ่งต่างจากตึกเก่าที่ออกแบบให้ “แข็งเกร็ง”
-อาคารแข็งเกร็ง (ตึกเก่า) → รับแรงได้น้อย ถ้าเกินขีดจำกัดจะ พังทันที ไม่มีการเตือนล่วงหน้า
-อาคารเหนียว (ตึกใหม่) → ออกแบบให้โก่งตัวและดูดซับแรงแผ่นดินไหวได้ เกิดรอยร้าวก่อนพัง ทำให้มีเวลาให้คนอพยพ
-รอยร้าวไม่ได้แปลว่าอาคารอ่อนแอ แต่เป็น “สัญญาณเตือน” ว่ามีการเสียหายและควรให้วิศวกรตรวจสอบก่อนใช้งานต่อ ถ้าตึกใหม่ไม่ร้าวเลย อาจแปลได้ 2 อย่าง:
-หนึ่ง แข็งแรงมาก แรงแผ่นดินไหวยังไม่ถึงระดับที่ทำให้เกิดรอยร้าว
-สอง อาจไม่ได้ออกแบบให้มีความเหนียวตามมาตรฐาน
ดังนั้น ตึกที่ร้าวหลังแผ่นดินไหวเป็นเรื่องปกติของอาคารสมัยใหม่ เพื่อความปลอดภัยของผู้ใช้อาคาร แต่ต้องให้วิศวกรตรวจสอบความเสียหายก่อนกลับเข้าไปใช้งาน
-ถ้าต้องการอ่านยาวๆ ก็อ่านตรงนี้ครับ
-มาตรฐานการออกแบบอาคารรับแผ่นดินไหวใหม่ๆ ตั้งแต่ช่วง 2550 เป็นต้นมา ได้กำหนดให้วิศวกรต้องออกแบบตึกให้มีความ “เหนียว” ในการรับแผ่นดินไหว
-ก่อนจะไปพูดถึงความเหนียว เรามาพูดสิ่งที่ตรงข้ามกันก่อน ซึ่งก็คือ “ความแข็ง”
-สิ่งที่แข็ง มันจะตามมาด้วยความเปราะเสมอ หรือก็คือ ถ้ามันพัง มันจะพังอย่างฉับพลัน ไม่มีการเตือนใดๆ เหมือนกับเราพยามหักดินสอ ดินสอมันหักทันที ไม่มีการร้าวก่อน หรือที่วิดวะเรียกว่า “วิบัติแบบทันที” ซึ่งมันจะอันตรายมาก ไม่มีการเตือนก่อนใดๆ จากตึกดีๆ นิ่งๆอยู่ ถ้ามันรับแรงไม่ไหว มันจะพังอย่างฉับพลัน ซึ่งทำให้ผู้อยู่อาศัย “หนีไม่ทัน”
-แต่อาคารที่เหนียว ตามมาตรฐานการออกแบบสมัยใหม่ ถ้าเจอแรงแผ่นดินไหว มันจะโยกง่ายกว่า แอ่นตัวง่ายกว่า แต่จะยังไม่พังหักพับลงมา เหมือนเราจะพยายามบิดไม้บรรทัดพลาสติก ซึ่งนั่นทำให้เกิดรอยร้าวตามจุดต่างๆ ของอาคาร โดยเฉพาะผนัง ซึ่งรอยร้าวนี่แหละ คือสัญญาณเตือนให้ผู้อาศัยรับหลบหนีออกจากอาคาร นั่นเองครับ
-และการมีรอยร้าว ไม่ได้ทำให้ตึกอ่อนแอกว่าการไม่มีรอยร้าวนะครับ จริงๆแล้ว มันอาจแข็งแรงกว่าด้วยซ้ำ เพราะมันโยกไปโยกมาได้ มันจะสลายแรงแผ่นดินไหวให้กลายเป็นแรงในการโยกแทน ในขณะที่อาคารแบบแข็งเกร็ง จะสะสมแรงแผ่นดินไหวให้กลายเป็น Stress ในองค์อาคาร ถ้าสะสมมากขึ้นเรื่อยๆ จนทนไม่ไหว มันจะพังอย่างฉับพลันโดยไม่มีสัญญาณเตือนมาก่อน (นึกภาพต้นมะพร้าวเอนตามลม มันจะไม่หัก แต่ถ้ามันฝืนยืนแข็งทื่อ มันจะหักง่ายกว่าครับ)
-ดังนั้น การมีรอยร้าวหลังเกิดแผ่นดินไหวนั้น “ดีแล้ว” ถูกแล้ว ตรงตามมาตรฐานการออกแบบอาคารรับแผ่นดินไหวครับ
-ถ้าไม่มีรอยร้าวเลยสิ น่าคิด โดยเฉพาะตึกเก่าๆ ที่สร้างมานานแล้ว ส่วนใหญ่จะออกแบบให้เป็นแบบ “แข็งเกร็ง” ครับ
(ขอขยายความคำว่า “ถ้าไม่มีรอยร้าวเลยสิ น่าคิด” เห็นคนตีความกันผิด คือการไม่ร้าว แค่แปลว่า มันไม่โยกตัว ไม่มีสัญญาณเตือน ไม่ได้แปลว่าไม่แข็งแรง ถ้ามันไม่พัง ก็คือแข็งแรงไง แต่ที่น่าคิด คือ ถ้าตึกสร้างหลังปี 2550 ไม่ร้าว ก็แปลได้ 2 แบบคือ แข็งแรงมาก ยังไม่ถึงจุดร้าวตามที่ออกแบบไว้ กับ ไม่ได้ออกแบบตามมาตรฐานที่ให้มีความเหนียว)
-ทำไมแอดมินรู้เรื่องนี้? คือผมสามัญวิศวกรโยธา จบโทด้านอาคารรับแผ่นดินไหว แบบสายตรงเป๊ะกับเรื่องนี้เลยน่ะนะ และยังเป็นผู้ตรวจสอบอาคาร เลขที่ใบอนุญาต บ.2879/2560 , เป็นวิศวกรอาเซียนเลขที่ 2664/2022 , เป็นวิศวกรเอเปค เลขที่ THA-01-00029
(จริงๆ ไม่อยากจะเล่าหรอกว่าเรามีตำแหน่งงานอะไร เพียงแต่พอมันแมส มันจะมีคนประเภท บอกว่าเอ็งเป็นใคร ไม่รู้จริงอย่ามามั่ว เลยต้องขอใส่เครดิตนิดหน่อย)
ปล. แต่ร้าว ไม่ได้แปลว่าไม่เสียหาย กลับเข้าไปนอนได้นะ ร้าวคือ “การแจ้งเตือน” ร้าวคือ “เสียหาย” นั่นแหละ แต่แค่ “ยัง” ไม่พังพับลงมา เป้าหมายในการทำให้ตึกร้าว คือ เตือนให้ผู้ใช้หนีเป็นเรื่องสำคัญ (และสลายแรง) เอาชีวิตคนมาก่อน ไม่ใช่แปลว่า ร้าว=ตึกปลอดภัยกลับเข้าไปอาศัยได้ ยังไงก็ต้องให้วิศวกรมาประเมินความเสียหายและซ่อมแซมอยู่ดี
-ร้าวมากๆ ยังไงก็อันตรายอยู่ดี
-และไม่มีรอยร้าว ไม่ได้แปลว่าไม่แข็งแรงนะครับ มันก็แข็งแรงแหละครับ แค่อาจไม่มีรอยร้าวเตือนก่อนเนิ่นๆ เท่านั้นเอง หรือแข็งแรงมาก จนยังไม่ถึงจุดที่มันจะร้าวตามที่ออกแบบไว้ ถ้าจะร้าว แผ่นดินไหวต้องแรงกว่านี้อีก แผ่นดินไหวแค่นี้จิ๊บๆ ก็เป็นได้
-ไม่มีรอยร้าว แค่ “อาจ” ไม่มีสัญญาณเตือนล่วงหน้าไว แต่ไม่ได้แปลว่าไม่แข็งแรงครับ
-ขอย้ำบรรทัดสุดท้ายว่า ถ้าออกแบบถูกต้อง ไม่ว่าตึกจะแข็งเกร็ง หรือเหนียว มันจะรับแรงแผ่นดินไหวได้ใกล้เคียงกัน เพียงแต่อันนึงจะร้าวช้า อีกอันจะร้าวไว. และกฏกระทรวงไทยปัจจุบัน ต้องการให้เหนียวครับ
