“หมอเจด”เผยเคล็ดลับรับมือภาวะคอเลสเตอรอลสูง โดยเฉพาะค่า LDL ที่น่ากังวล ชี้แจงถึงสาเหตุ ทั้งเรื่องอาหาร กรรมพันธุ์ ความเครียด และพฤติกรรมการใช้ชีวิต พร้อมแนะแนวทางปรับอาหาร การออกกำลังกาย และการจัดการความเครียด เพื่อสุขภาพไขมันที่ดีขึ้น
เมื่อวันที่ 26 พ.ค.นายแพทย์เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา ได้ออกมาให้ความรู้ผ่านเพจ “หมอเจด” เกี่ยวกับปัญหาคอเลสเตอรอลสูง โดยเฉพาะค่า LDL ที่น่ากังวล พร้อมชี้แจงสาเหตุและแนวทางการปรับพฤติกรรมเพื่อสุขภาพไขมันที่ดีขึ้น ซึ่งหลายคนอาจมองข้ามไป
1. คอเลสเตอรอลคืออะไร? ทำไมถึงสูง?
นายแพทย์เจษฎ์อธิบายว่า คอเลสเตอรอล คือไขมันชนิดหนึ่งในร่างกาย แบ่งเป็น LDL (ไขมันเลว) ซึ่งหากสูงมากไปจะเพิ่มความเสี่ยงโรคหลอดเลือดหัวใจ และ HDL (ไขมันดี) ที่ช่วยขจัดไขมันเลวออกไป สาเหตุของคอเลสเตอรอลสูงมีหลายปัจจัย ได้แก่:
- อาหาร: เนื้อแดง เนื้อสัตว์ติดมัน ชีส นม และไข่แดง
- กรรมพันธุ์: บางคนร่างกายสร้างคอเลสเตอรอลสูงเองโดยธรรมชาติ
- ความเครียด: กระตุ้นฮอร์โมนคอร์ติซอลทำให้ไขมันในเลือดสูงขึ้น
- พฤติกรรมการใช้ชีวิต: ไม่ออกกำลังกาย กินอาหารไม่สมดุล หรือดื่มแอลกอฮอล์เยอะ
2. ปรับอาหาร ลดไขมันแบบง่ายๆ
หมอเจดแนะนำการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินเพื่อลดไขมัน ดังนี้:
- สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง: เนื้อแดง (หมู วัว แกะ) เนื้อสัตว์ติดมัน ผลิตภัณฑ์จากนม (ชีส เนย นมสดไขมันสูง) ของทอด และของหวานน้ำตาลสูง
- สิ่งที่ควรกินแทน:
- เนื้อขาว: ปลา ไก่ (เอาหนังออก)
- ผักใบเขียว: คะน้า ผักโขม บรอกโคลี ช่วยลดการดูดซึมไขมัน
- ถั่วและธัญพืช: อัลมอนด์ วอลนัท ข้าวโอ๊ต เพิ่มใยอาหารลด LDL
- ไขมันดี: น้ำมันมะกอก อะโวคาโด และปลาแซลมอน
ทริคการกิน: เรียงลำดับการกิน ผัก -> โปรตีน -> คาร์โบไฮเดรต จะช่วยควบคุมระดับน้ำตาลและไขมันในเลือดได้ดี ซึ่งจะส่งผลให้คอเลสเตอรอลและ LDL ลดลงอย่างแน่นอน
3. อยากลด LDL เพิ่ม HDL ต้องออกกำลังกาย
การออกกำลังกายช่วยลด LDL และเพิ่ม HDL ได้ดีเยี่ยม แนะนำให้ออกกำลังกายอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์ เช่น:
- แอโรบิก: เดินเร็ว วิ่ง ว่ายน้ำ หรือปั่นจักรยาน
- เวทเทรนนิ่ง: สร้างกล้ามเนื้อ เพิ่มการเผาผลาญไขมัน
- โยคะหรือพิลาทิส: ช่วยทั้งเรื่องไขมันและลดความเครียด
4. ความเครียด สาเหตุไขมันสูงที่คนมองข้าม
หลายคนอาจสงสัยว่าไม่ได้กินอาหารที่ไม่ดี แต่ทำไมคอเลสเตอรอลยังสูง? หมอเจดอธิบายว่าเมื่อเครียดหนักๆ ร่างกายจะหลั่ง ฮอร์โมนคอร์ติซอล ซึ่งกระตุ้นการสร้างคอเลสเตอรอลและเพิ่มน้ำตาลในเลือด ทำให้เสี่ยงเบาหวานและโรคหัวใจได้
วิธีลดความเครียดง่ายๆ:
- นอนให้พอ (อย่างน้อย 6-8 ชั่วโมง)
- ฝึกหายใจลึกๆ หรือทำสมาธิ
- หาเวลาดูหนัง ฟังเพลง หรือทำสิ่งที่ชอบ
- ใช้เวลากับคนรอบข้างหรือคนที่รัก
5. ตรวจสุขภาพบ่อยๆ ปรับตามผลตรวจ
ไขมันในเลือดไม่ได้ขึ้นหรือลงในวันเดียว ต้องใช้เวลาและควรตรวจสุขภาพปีละ 1-2 ครั้ง เพื่อดูแนวโน้มและปรับพฤติกรรมให้เหมาะสม หากปรับแล้วยังสูง ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับยาลดไขมัน
6. คอเลสเตอรอลสูงไม่แปลว่าต้องแย่เสมอไป ต้องดูไตรกลีเซอไรด์ร่วมด้วย
หมอเจดย้ำว่าหลายคนตกใจเมื่อเห็นคอเลสเตอรอลรวมสูง แต่จริง ๆ แล้วต้องดู ไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) และ HDL (ไขมันดี) ประกอบกัน โดยมีสูตรคำนวณง่ายๆ คือ Triglyceride ÷ HDL
- ถ้าต่ำกว่า 2: ความเสี่ยงต่ำ
- ถ้าอยู่ระหว่าง 2-4: ความเสี่ยงปานกลาง
- ถ้ามากกว่า 4: ความเสี่ยงสูง ต้องรีบปรับพฤติกรรม
ค่าไตรกลีเซอไรด์สูง แปลว่ากินน้ำตาลและแป้งเยอะเกินไป หากไตรกลีเซอไรด์สูงและ HDL ต่ำ แสดงว่าร่างกายเสี่ยงต่อภาวะดื้อต่ออินซูลิน ซึ่งอาจนำไปสู่เบาหวานและโรคหัวใจได้
นายแพทย์เจษฎ์ทิ้งท้ายว่า หากใครที่คอเลสเตอรอลสูง หรือ LDL สูง อย่าเพิ่งตกใจ ลองปรับพฤติกรรมตามที่แนะนำ ซึ่งไขมันในเลือดไม่ได้ขึ้นหรือลงในวันเดียว แต่ต้องใช้เวลา และควรตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ หากลองปรับแล้วยังสูง ควรปรึกษาแพทย์
