“หมอมนูญ” เผย พบผู้เสียชีวิตจาก “ภูมิต้านตนเอง” ซึ่งเป็นโรคหายาก มีนานกว่า 20 ปีแล้ว แต่ระยะหลังพบมากขึ้นเพราะถูกกระตุ้นด้วยโควิด-วัคซีน
เมื่อวันที่ 4 ม.ค.68 นพ.มนูญ ลีเชวงวงศ์ แพทย์เฉพาะทางด้านโรคระบบการหายใจ โรงพยาบาลวิชัยยุทธ มีการเปิดเผยว่า ผู้ป่วยชายอายุ 62 ปี ปกติแข็งแรงดี มีโรคความดันสูง เคยฉีดวัคซีนป้องกันโควิดแอสตราเซเนกา 2 เข็ม ก.ค.และ ต.ค.2564 ฉีดวัคซีนไฟเซอร์ 1 เข็ม ก.พ.2565 ติดเชื้อไวรัสโควิดครั้งแรกเดือน ต.ค.2565 ไม่รุนแรง กินยาตามอาการ หลังหายป่วยจากโรคโควิด 2 เดือน เริ่มมีไข้ต่ำๆ ไอแห้งๆ น้ำหนักลด 3 กก. ปลายเดือน ธ.ค.2565 ไปหาแพทย์สงสัยปอดติดเชื้อ ได้ยาปฏิชีวนะไม่ดีขึ้น
มารพ.วันที่ 25 ก.พ.2566 ยังไอ มีไข้ต่ำๆ ไม่เหนื่อย เริ่มมีตุ่มนูนแดงบริเวณข้อของนิ้วมือ ผิวหนังที่ฝ่ามือหนาตัวขึ้นและแห้ง มีแผลที่ข้อศอก ไม่ปวดกล้ามเนื้อ เอกซเรย์ปอดมีฝ้าขาวเล็กน้อยที่ปอดกลีบขวาด้านบนและด้านล่าง(ดูรูป) ทำคอมพิวเตอร์ปอดเห็นฝ้าขาวที่ปอดข้างขวาด้านบน และปอดด้านล่างทั้ง 2 ข้าง(ดูรูป) ได้ยาปฏิชีวนะไม่ดีขึ้น
วันที่ 6 มี.ค. ยังไอ มีไข้ต่ำๆ เอกซเรย์ปอดมีฝ้าขาวเพิ่มขึ้นเล็กน้อย (ดูรูป) เจาะเลือดค่าอักเสบของเลือดสูง ESR สูง 72, hs-CRP สูง 38.4, ค่า Ferritin สูง 7,651, LDH สูง 958, ค่าเอนไซม์ตับสูง SGOT 309, SGPT 137 ค่าอักเสบของกล้ามเนื้อ CPK สูง 813 ไม่ติดเชื้อ HIV, ANA positive 1:80, Anti-MDA5 positive 3+
ส่องกล้องเข้าไปในหลอดลม ไม่มีเสมหะ ดูดน้ำล้างหลอดลม ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ ไม่พบเชื้อไวรัสโควิด-19 ไวรัสอื่นๆ วัณโรค วัณโรคเทียม หรือเชื้อรา วันที่ 16 มี.ค.2566 มีไข้ ไอ เหนื่อยมากขึ้น ตัดชิ้นเนื้อปอดผ่านผนังทรวงอกด้วยเข็ม ส่งตรวจทางพยาธิวิทยา พบเนื้อเยื่อปอดอักเสบทั่วไปแบบเรื้อรัง ไม่พบมะเร็ง ไม่พบการติดเชื้อ
วินิจฉัย: ความผิดปกติทางผิวหนังร่วมกับปอดอักเสบ และผลเลือด Anti-MDA5 บวก เข้ากับได้กับโรคภูมิต้านตนเองผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบชนิด Anti-MDA5 บวก (Anti-MDA5 antibody positive dermatomyositis)
เริ่มยาสเตียรอยด์ขนาดสูง ยากดภูมิคุ้มกันไซโคลฟอสฟาไมด์ (cyclophosphamide) และทาโครลิมัส (tacrolimus)
ทำการเปลี่ยนถ่ายน้ำเหลือง (plasma exchange) เพื่อกำจัดสารภูมิต้านทานแอนติบอดีที่เป็นตัวก่อโรคซึ่งอยู่ในพลาสมาออกจากเลือดผู้ป่วย
เอกซเรย์ปอดแย่ลงเร็วมาก เห็นฝ้าขาวกระจายทั่วปอดทั้ง 2 ข้าง (ดูรูป) ออกซิเจนในเลือดต่ำมาก ระบบหายใจล้มเหลว ต้องใส่เครื่องช่วยหายใจ
ในที่สุดผู้ป่วยเสียชีวิตจากโรค Anti-MDA5 antibody positive dermatomyositis ทำให้เกิดเนื้อเยื่อทั้งปอดอักเสบรุนแรงและรวดเร็วภายในเวลา 2 เดือนหลังจากเริ่มป่วย
โรคภูมิต้านตนเองที่เรียกว่า Anti-MDA5 antibody positive dermatomyositis มีมานาน 20 ปีแล้ว เป็นโรคหายาก พบน้อยมาก ส่วนใหญ่เกิดจากไวรัสบางชนิดกระตุ้นคนบางคนที่มีกรรมพันธุ์ (genetic predisposition) ให้สร้างภูมิต้านตนเองทำให้เกิดโรคนี้ แต่หลังจากที่มีการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 โรคนี้พบมากขึ้นกว่าเดิม ส่วนหนึ่งเกิดตามหลังการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ส่วนน้อยมากๆ เกิดหลังจากการฉีดวัคซีนไวรัสโควิดชนิด mRNA
ผู้ป่วยรายนี้ป่วยเป็นโรค Anti-MDA5 antibody positive dermatomyositis เกิดขึ้น 2 เดือนหลังการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 โรคนี้พบน้อยมาก มีอัตราการเสียชีวิตสูง ถึงแม้จะได้รับการรักษาเต็มที่
