เมื่อวันที่ 9 ก.ย.พล.อ.อ. มานัต วงษ์วาทย์ ผู้บัญชาการทหารอากาศ (ผบ.ทอ.) พร้อมด้วย แพทย์หญิง วิไลภรณ์ วงษ์วาทย์ นายกสมาคมแม่บ้านทหารอากาศ เป็นประธานในการจัดกิจกรรม “น่านฟ้าโมเดล 2020” ณ ตำบลศรีษะเกษ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน โดยมี นายสัมฤทธิ์ สวามิภักดิ์ รองผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน และ ว่าที่ร้อยตรี ศราวุธ กรจิระเจริญ นายอำเภอนาน้อย ให้การต้อนรับและร่วมกิจกรรม
โอกาสนี้ ผู้บัญชาการทหารอากาศ และคณะ ได้พบปะเยี่ยมเยียนพี่น้องประชาชน ณ ศาลาประชาคมบ้านหนองเตา หมู่ 5 ตำบลศรีษะเกษ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน โดยได้มอบทุนปลูกป่าให้กับชุมชน และมอบทุนการศึกษาให้แก่นักเรียนที่เข้าร่วมโครงการ พร้อมทั้งเป็นประธานในพิธีเปิดศูนย์การเรียนรู้รักษาป่าต้นน้ำ “น่านฟ้าโมเดล 2020” จากนั้นได้เดินทางต่อไปยังบริเวณแปลงสาธิต เพื่อปลูกป่า และสร้างฝายชุมชนร่วมกับพี่น้องประชาชนในพื้นที่ มอบอุปกรณ์ทางการแพทย์และเวชภัณฑ์ให้แก่โรงพยาบาลนาน้อย จากนั้นได้เดินทางไปยังโรงเรียนนาน้อย เพื่อเยี่ยมชมการบรรเทาทุกข์และช่วยเหลือประชาชนของ “หน่วยมิตรประชากองทัพอากาศ”
โครงการ “น่านฟ้าโมเดล 2020” เป็นโครงการที่กองทัพอากาศ มุ่งหวังสร้างต้นแบบชุมชนที่มีความมั่นคงในชีวิต ที่มีสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติสมบูรณ์และชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองได้ โดยมีกิจกรรมที่ดำเนินการแบ่งเป็น 3 ด้าน ได้แก่ การฟื้นฟูป่าและเพิ่มพื้นที่ป่าไม้ การบริหารจัดการและสร้างแหล่งน้ำ และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในชุมชน
ด้านการฟื้นฟูป่าและเพิ่มพื้นที่ป่า กองทัพอากาศได้ร่วมกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง กำหนดพื้นที่เป้าหมายสำหรับการปลูกป่า แบ่งเป็น ๒ ลักษณะ ได้แก่ การปลูกป่าโดยโปรยเมล็ดพันธุ์พืชสำหรับพื้นที่ป่าเสื่อมโทรมที่ลำบากในการเข้าถึงจากอากาศยานของกองทัพอากาศ (เครื่องบิน BT-67) และอากาศยานไร้คนขับขนาดเล็ก (Drone) ลงบนพื้นที่ 1,600 ไร่ และการปลูกป่าด้วยต้นกล้าในพื้นที่ 40 ไร่ ทั้งนี้ กองทัพอากาศได้ร่วมมือกับ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ในการวิจัยและคัดเลือกชนิดพันธุ์พืชที่เหมาะสมต่อการปลูกเป็นไม้ยืนต้น มีอัตราการเติบโตและการอยู่รอดสูง เพื่อนำเมล็ดพันธุ์ดังกล่าวมาจัดทำเป็น “แคปซูลเมล็ดพันธุ์พืช” ซึ่งจะเพิ่มอัตราการอยู่รอดและเติบโตเป็นกล้าไม้ ได้ประสิทธิภาพสูงกว่าเดิมหลายสิบเท่า นอกจากนี้ได้ประสานความร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา จังหวัดน่าน เพื่อร่วมกับกองทัพอากาศในการใช้อากาศยานไร้คนขับขนาดเล็ก ทำการบินโปรยเมล็ดพันธุ์พืช
ด้านการบริหารจัดการและสร้างแหล่งน้ำ กองทัพอากาศได้ใช้ขีดความสามารถและยุทโธปกรณ์ของกองทัพอากาศ ในการบินถ่ายภาพทางอากาศ รวมถึงการใช้ประโยชน์จากภาพถ่ายดาวเทียม ด้วยการนำเทคโนโลยีด้านการจัดทำแผนที่ภูมิสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) ซึ่งสามารถทำแบบจำลอง 3 มิติ แสดงความสูงต่ำของภูมิประเทศและทิศทางการไหลของกระแสน้ำในพื้นที่ตำบลศรีษะเกษฯ อันจะทำให้การวางแผนและกำหนดพิกัดในการจัดสร้างอ่างเก็บน้ำ ฝาย หลุมขนมครก หรือธนาคารน้ำใต้ดินเป็นไปได้อย่างเหมาะสม และเกิดการบริหารจัดการน้ำในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมทั้งได้กำหนดจุดสร้างฝายชะลอน้ำชุมชน จำนวน 7 – 10 แห่ง ภายในพื้นที่โครงการฯ เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหาอุทกภัยในเบื้องต้น สร้างความชุ่มชื้นอันจะทำให้พันธุ์พืชที่อยู่ใกล้ฝายชะลอน้ำเจริญเติบโตได้ดี และเพื่อเก็บกักน้ำไว้ให้เกษตรกรในพื้นที่ได้ใช้ยาวนานยิ่งขึ้น
ด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิต กองทัพอากาศ น้อมนำแนวพระราชดำริ เพื่อให้คนอยู่ร่วมกับป่าได้อย่างยั่งยืน และให้พี่น้องประชาชนมีความรัก หวงแหน ภาคภูมิใจในบ้านเกิด และดูแลรักษาป่าต้นน้ำของตน โดยส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจภายในชุมชนเพื่อเสริมสร้างรายได้ พร้อมทั้งจัดตั้ง “ศูนย์การเรียนรู้รักษาป่าต้นน้ำ” ณ ศาลาประชาคมบ้านหนองเตา หมู่ ๕ ตำบลศรีษะเกษ เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนจากระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ ตลอดจนการจำหน่ายผลผลิตทางการเกษตรของชุมชนผ่านตลาดการค้าออนไลน์ นอกจากนี้ในส่วนของสุขภาพและสาธารณสุข กองทัพอากาศ โดย กรมแพทย์ทหารอากาศ ได้จัดส่งบุคลากรทางการแพทย์เข้าไปให้คะแนะนำแก่โรงพยาบาลนาน้อย เพื่อให้เข้าสู่การเป็นสถานพยาบาลที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน (Hospital Accreditation : HA) พร้อมมอบอุปกรณ์ทางการแพทย์ เวชภัณฑ์ เพื่อส่งต่อการดูแลพี่น้องประชาชนชาวอำเภอนาน้อยต่อไป
นอกจากนี้ กองทัพอากาศ ได้น้อมนำแนวพระราชดำริ “ปลูกป่าในใจคน” โดยได้จัดกิจกรรมค่ายน่านฟ้า Youth Camp 2020 โดยนำนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาของอำเภอนาน้อย ไปทัศนศึกษาเสริมสร้างความรู้ ประสบการณ์ และปลูกจิตสำนึกในด้านการอนุรักษ์ป่าต้นน้ำ ณ กองบัญชาการกองทัพอากาศ และสถานีรายงานเขาเขียว กรมควบคุมการปฏิบัติทางอากาศ เพื่อสร้างกลุ่มเยาวชนอาสาสมัครที่มีจิตสำนึกการอนุรักษ์ป่าที่จะดูแลรักษาป่าต้นน้ำจังหวัดน่านอย่างยั่งยืนสืบต่อไป
